Biuletyn Informacji Publicznej RPO

250 prawników w całej Polsce spotka się w prawie 200 szkołach z uczniami w ramach Tygodnia Konstytucyjnego #MojaKonstytucja od 28 maja do 4 czerwca. 30 maja lekcję w jednym z kieleckich liceów przeprowadził rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar.

Tydzień organizuje Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy w szkołach gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Scenariusze zajęć przygotowali eksperci pod kierunkiem prof. Ewy Łętowskiej, a cała akcja objęta jest patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich.

Celem projektu jest zwrócenie uwagi uczniów na praktyczny wymiar obowiązywania Konstytucji i działalności Trybunału Konstytucyjnego. Zależy nam na tym, aby w przystępny i interesujący sposób pokazać, że problematyka konstytucyjna ma bezpośredni wpływ na codzienne życie każdego z nas. W ramach Tygodnia Konstytucyjnego chcemy promować świadome obywatelstwo i zachęcać młodych ludzi do większego zainteresowania się sprawami publicznymi.

Co na to Konstytucja?

Spotkania z uczniami prowadzone są na podstawie scenariuszy zajęć opracowanych przez zespół ekspertów pod kierunkiem prof. Ewy Łętowskiej. Wskazówki metodologiczne dla Prawników opracowało Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy „Polis".

Na lekcjach analizowane mogą być takie przypadki.

• Uczniowie chcą zorganizować protest przeciwko zmianie asortymentu w szkolnym sklepiku. Na zmianę tego, co będzie można kupić w sklepie zgodzili się rodzice uczniów.
• Grupa mieszkańców protestuje przeciwko planom budowy obwodnicy przez ich miejscowość. Mieszkańcy miasta, którzy czekają na obwodnicę – popierają pomysł. Obie grupy chcą manifestować. Władze wyrażają jednak zgodę tylko na manifestację drugiej grupy.
• Nauczyciel podsłuchał rozmowę uczniów, gdy ci krytykowali sposób prowadzenia jego zajęć. Ukarał ich obniżeniem ocen ze sprawowania i wezwał do szkoły rodziców.
• Janek ma szesnaście lat. Jest katolikiem. Jego rodzice postanowili zmienić obrządek na greckokatolicki. Chcą, by Janek zrobił to wraz z nimi i chodził do nowego kościoła. Janek nie chce o tym słyszeć.

Co na to Konstytucja? Wspólnie z uczniami prawnicy będą zaglądać do Ustawy Zasadniczej i sprawdzać, jak chroni ona prawa i wolności, oraz jak zaleca rozwiązywanie konfliktów dwóch różnych wartości.

Na spotkania do szkół przyjdą w całej Polsce adwokaci, radcowie prawni, sędziowie, notariusze, pracownicy organizacji pozarządowych, pracownicy naukowi a także aplikanci.  Do projektu zgłosiło się 250 prawników oraz 193 szkoły (w ramach jednej szkoły prawnicy mogą przeprowadzić kilka lekcji w różnych klasach).

Dlaczego 28 maja?

28 maja 1986 r. Trybunał Konstytucyjny wydał swoje pierwsze orzeczenie i wskazał, że działania władz są sprzeczne z prawem. Było to jeszcze w czasach PRL. Wnioskodawcy zwrócili się do Trybunału o uznanie za niegodne z Konstytucją PRL dwóch paragrafów rozporządzenia Rady Ministrów z 16 września 1985 r. w sprawie zasad i trybu oddawania w użytkowania wieczyste gruntów i sprzedaży nieruchomości państwowych. W orzeczeniu, wydanym w składzie trzyosobowym 28 maja 1986 r. Trybunał wbrew stanowisku rządu uznał zaskarżone przepisy za niezgodne z Konstytucją i ustawą z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Na wniosek Rady Ministrów, która wystąpiła o ponowne rozpatrzenie sprawy w pełnym składzie, Trybunał Konstytucyjny 5 listopada 1986 potwierdził niekonstytucyjność badanych przepisów.

Dlaczego 4 czerwca?

4 czerwca 1989 r. odbyły się wybory, dzięki którym powstał pierwszy niekomunistyczny rząd i rozpoczął się proces demontażu systemu komunistycznego i budowy państwa prawa.

Projekt Tydzień Konstytucyjny koordynuje adwokat Sylwia Gregorczyk-Abram (tel: 505 710 284) oraz Dominika Gmerek.