Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Sędzia Krystyna Pawłowicz przyznała, że publicznie negatywnie wypowiedziała się na temat wiceprezes TSUE pani Silva de Lapuerta oraz że taka wypowiedź może w odbiorze publicznym sugerować brak bezstronności
• Dlatego sędzia sama poprosiła o wyłączenie ze składu orzekającego w sprawie P 7/20, dla zachowania najwyższych standardów - wniósł o to wcześniej Rzecznik Praw Obywatelskich
• 17 czerwca TK formalnie wyłączył sędzię K. Pawłowicz. Nowym przewodniczącym składu w tej sprawie został Stanisław Piotrowicz, a rozprawę wyznaczono na 14 lipca

15 czerwca 2021 r. Trybunał Konstytucyjny miał wrócić do rozpatrywania pytania prawnego Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego   dotyczącego zawieszenia Izby Dyscyplinarnej SN przez Trybunał Sprawiedliwości UE 8 kwietnia 2020 r. Istota pytania (sygn. akt P 7/20) sprowadza się do kwestii, czy Polska zobowiązana jest natychmiast wykonać to postanowienie zabezpieczające TSUE.

11 czerwca RPO złożył wniosek o wyłączenie sędzi Krystyny Pawłowicz, przewodniczącej składu TK. 14 czerwca do Biura RPO wpłynęło pismo Krystyny Pawłowicz o odwołaniu rozprawy z powodu konieczności rozpoznania tego wniosku.

Argumentacja RPO

Wniosek o wyłączenie Rzecznik uzasadnił określeniem przez sędzię jako "agresję" i "bezczelną gangsterkę” orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości  o zabezpieczeniu roszczenia Czech wobec Polski w sprawie kopalni Turów.

A wiceprezeskę TSUE sędzia K. Pawłowicz określiła jako "sabotażystkę polityczną i sądową” ("Tu eres un saboteador politico y forense !”), zarzuciła Jej skandaliczne spiskowanie przeciwko Polsce, zasugerowała niepiśmienność ("nakazała trzema swymi krzyżykami”) oraz brak podstawowej wiedzy ("Pewnie nie wie nawet gdzie leży Polska”).

Według Rzecznika takie wypowiedzi nie są godne jakiejkolwiek osoby pełniącej urząd władzy i zaufania publicznego. Wyklucza to  sędzię, jako nieobiektywną, od rozpatrywania sprawy, której przedmiotem jest - co najmniej pośrednia - ocena podstawy prawnej, treści i konsekwencji zawieszenia ID przez TSUE.

Sędzia odnosi się do orzeczeń TS skrajnie emocjonalnie, agresywnie, nie przebierając w słowach. Samą zaś sędzię TS deprecjonuje, znieważa i obraża. Dowodzi to jej wrogości wobec Unii Europejskiej i jej organów. Wskazuje wręcz na pogardę wobec TS i jego członków. Jest zatem najbardziej jaskrawym zaprzeczeniem bezstronności, obiektywizmu i braku uprzedzeń.

Publicznie wyrażanymi epitetami sędzia K. Pawłowicz w szczególnie drastyczny sposób sprzeniewierza się konstytucyjnym obowiązkom łączącym się z zasadą niezawisłości i narusza obowiązek zachowania przez sędziego bezstronności. Takie zachowania naruszają samą istotę prawidłowego wykonywania zawodu sędziego – a tym bardziej sądu konstytucyjnego. Niweczą możliwość rzetelnego orzekania przez nią w składzie orzekającym w niniejszej sprawie. Przekreślają zaufanie do niej jako sędziego, a jednocześnie podważają zaufanie do sądu konstytucyjnego i jego orzeczeń.

Słów sędzi K. Pawłowicz nie można określić mianem "stanowiska w określonej kwestii prawnej”, czy nazwać opinią wykładowcy akademickiego. Do takich kategorii pojęciowych odwołał się TK, oddalając poprzedni wniosek RPO o wyłączenie sędzi.

Nazwanie orzeczeń TSUE – "szantażem”, "zamachem na Polskę”, a flagi Unii Europejskiej – "szmatą”, nie jest elementem dyskursu akademickiego, a użyte wyrażenia nie należą do języka prawniczego. Przyjęcie przez TK w poprzednim postanowieniu takiej linii argumentacyjnej wskazuje na nieuważność analizy oraz pominięcie kluczowych  – emocjonalnych – aspektów wypowiedzi leżących u podstaw wniosku RPO. W istocie uzasadnienie TK z 27 kwietnia 2021 jest jedynie pozorem wykonania zadania rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego TK.

Nowe wypowiedzi nie są opiniami prawnika czy też doktora habilitowanego nauk prawnych. Nie są godne jakiejkolwiek osoby pełniącej urząd władzy i zaufania publicznego.

Stanowisko sędzi K.Pawłowicz i decyzja TK

18 czerwca TK poinformował RPO, że 11 czerwca 2021 r. sędzia TK Krystyna Pawłowicz złożyła oświadczenie, w którym poprosiła o wyłączenie ze składu orzekającego w sprawie P 7/20, dla zachowania najwyższych standardów. Przyznała, że publicznie negatywnie wypowiedziała się na temat wiceprezesa TSUE — pani Silva de Lapuerta oraz że taka wypowiedź może w odbiorze publicznym sugerować brak bezstronności w sprawie.

Art. 40 ust. 1 ustawy o trybie postępowania przed TK stanowi, że sędzia niezwłocznie informuje Prezesa Trybunału o okolicznościach mogących powodować jego wyłączenie z udziału w rozpoznawaniu sprawy. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wyłączenie sędziego TK z udziału w rozpoznawaniu sprawy następuje nie tylko z urzędu lub na uzasadniony wniosek uczestnika postępowania, ale również na żądanie tego sędziego. O wyłączeniu sędziego Trybunału Konstytucyjnego z przyczyn, o których mowa w art. 39 ust. 2 uotp TK, rozstrzyga Trybunał w drodze postanowienia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że treść złożonego oświadczenia przesądza zaistnienie przesłanek wyłączenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego Krystyny Pawłowicz z udziału w rozpoznawaniu sprawy o sygn. P 7/20. Postanowienie zapadło jednogłośnie. 

Wobec oświadczenia K. Pawłowicz i decyzji TK postępowanie w tej sprawie z wniosku RPO zostało formalnie umorzone.

(postanowienie TK w załączniku poniżej)  

VII.510.63.2020