Biuletyn Informacji Publicznej RPO

15 osób przyszło opowiedzieć rzecznikowi praw obywatelskich o problemach, z jakimi borykają się mieszkańcy Tarnowa. Spotkanie zorganizowane zostało w Starostwie Powiatowym.

Emerytury: dlaczego są niesprawiedliwe?

System emerytalny jest niesprawiedliwy. Dzieli tych, którzy urodzili się przed 1949 r. i po 1949 r., na tych, którzy mają wcześniejszą emeryturę, i tych, który jej nie mają.

- My należmy do grupy frajerów, którzy pracują na innych.

- Chce Pani, by Rzecznik wystąpił o zabranie praw emerytalnych innym, a oni będą wtedy mówili o utracie swoich praw nabytych? - pytał Adam Bodnar.

- Ale ja też utraciłam swoje prawa nabyte, bo myślałam, że moja emerytura będzie naliczana według 10 najlepszych lat (tak jak w przypadku tych urodzonych do 1949 r.)  a nie według uzbieranego kapitału.

- Niestety, mamy skłonność do widzenia problemów społecznych tylko ze swojej perspektywy. To bardzo utrudnia ich rozwiązywanie.

Prawa samorządów

Dlaczego samorządy nie mają pełnej władzy w ustalaniu stawek opłat i praw lokalnych? Dlaczego obywatele nie mają prawa zabierania głosu na sesjach rady gminy?

- Rzecznik w tych sprawach interweniuje. Potrzebne są tylko zgłoszenia.

Dlaczego Rzecznik nic nie robi w sprawie art. 212 Kodeksu Karnego?

Akurat robi, niedawno przygotował duże wystąpienie, do którego władze powinny się ustosunkować.

Prawa osób starszych

Seniorzy nękani są ofertami kupna, naciągani są na oferty w internecie, próbuje się od nich wymusić spłaty nieistniejących zobowiązań. Co można z tym zrobić?

- Seniorzy często korzystają z telefonii stacjonarnej i dlatego łatwiej do nich dotrzeć telemarketerom (książka telefoniczna). Niestety, często nie wiedzą, że nie należy zgadzać się w umowach na przekazywanie danych osobowych innym firmom. - Co można z tym robić? Trzeba uwrażliwiać seniorów na ich prawa. Na to, że nie muszą podpisywać wszystkiego, co sprzedawca podsuwa. Że ich dane osobowe mają wartość. Że przysługują im prawa konsumenta. Że mogą skorzystać z pomocy prawnej. Ale bez wykorzystania potencjału uniwersytetów trzeciego wieku (UTW) informacje rzeczników konsumenta mogą nie dotrzeć do seniorów. Stąd inicjatywa RPO, który doprowadził do porozumienia radców prawnych z UTW.

Dofinansowanie sprzętu rehabilitacyjnego

Przepisy skonstruowane są tak, że utrudniony jest dostęp do rękawów uciskowych, które przydają się po mastektomii, w przypadku obrzęku limfatycznego ręki. W efekcie kobiety zmuszane są do prywatnej czyli płatnej rehabilitacji.

- To ważny temat, aby się nim zająć, Rzecznik potrzebuje zgłoszenia z dokładniejszym opisem problemu. 

Prawa osób z niepełnosprawnościami

Budujemy w Tuchowie ośrodek opiekuńczy dla osób z niepełnosprawnościami i nie mamy szans na dofinansowanie. Są inwestycje na kulturę, a na to nie ma. Gmina tego zadania nie wykonuje, robi to nasze stowarzyszenie – ale nie mamy teraz jak.

- Tu też Rzecznik nie pomoże. Ale warto szukać dobrych przykładów w Polsce, ludzi, którzy sobie poradzili z budową takich ośrodków. Chętnie przekażemy kontakty.

Problemy mieszkańców domów Tarnowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej

W każdym domu lokatorzy mają swoich przedstawicieli, ale Spółdzielnia ich ignoruje.

Na przykład zawyża koszty napraw i remontów wliczane do czynszu i – choć zgadza się z wyliczeniami lokatorów – każe nam iść do sądu.

- Taka sprawa nie jest jednak dla RPO. Bo macie Państwo narzędzia do zaradzenia problemowi: możecie np. wybrać inne władze spółdzielni. Możecie się samoorganizować, bo na tym polega demokracja. Nie warto oczekiwać, że jakaś ważna instytucja sama to załatwi. 

Co mi wolno w  Polsce?

Wróciłem do kraju po 40 latach. Mam konflikt  z sąsiadem, policja na moje zgłoszenia nie reaguje.

- Rzecznik na ogół nie wchodzi w relacje między obywatelami. Ale jeśli państwo polskie nie zachowuje się wobec Pana właściwie, to już jest zadanie dla RPO. Proszę w takim razie o kontakt i przekazanie szczegółów sprawy, bo być może nadaje się to na interwencję.

Sytuacja w kraju, sprawa Trybunału Konstytucyjnego

Na ile organizacje pozarządowe mogą czuć się zagrożone sytuacją z Trybunałem Konstytucyjnym. Czy będzie on nadal rozstrzygał sprawy dla nas ważne?

- Wydaje się, że jeśli sprawy pójdą dalej tym trybem, to Trybunał będzie funkcjonował, ale prawdopodobnie nie będzie w stanie podejmować decyzji w sprawach politycznie kontrowersyjnych i ważnych. Będzie za to orzekał w sprawach drobiazgowych, rutynowych – choć oczywiście ważnych. Ale gdyby np. uchwalono przepis, że na finansowanie zagraniczne organizacji pozarządowej zgodę wydać musi szef resortu spraw wewnętrznych, to Trybunał raczej się nie zajmie konstytucyjnością takiego rozwiązania. Brak sprawnego Trybunału po prostu oznacza większą swobodę dla rządzących.