Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Żołnierze zawodowi nie mają możliwości przeniesienia się do Policji i Straży Granicznej, podczas gdy funkcjonariusze obu tych służb mogą podjąć zawodową służbę wojskową
• Budzi to wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich co do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu
• Marcin Wiącek zwraca się do ministra spraw wewnętrznych i administracji Tomasza Siemoniaka o rozważenie zasadności zmian ustawodawczych, dopuszczających przenoszenie żołnierzy zawodowych do Policji i Straży Granicznej oraz innych służb resortu
• AKTUALIZACJA 14.05.2025: MSWiA, uwzględniając stanowisko MON, nie będzie prowadzić prac legislacyjnych mających na celu dopuszczenie przenoszenia żołnierzy zawodowych do służby w Policji, Straży Granicznej oraz innych służb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji - głosi odpowiedź MSWiA
• W ocenie MON celowe jest pozostawienie obecnych unormowań prawnych dotyczących przenoszenia się żołnierzy do służby w formacjach mundurowych podległych MSWiA

Do RPO wpłynął wniosek wskazujący, że żołnierze zawodowi zostali pozbawieni możliwości przeniesienia do służby w Policji i SG - podczas gdy funkcjonariusze obu tych służb uprawnieni do podjęcia zawodowej służby wojskowej. Problem dotyczy także pozostałych służb podległych MSWiA. Chodzi o art. 25a ustawy o Policji i art. 31a ustawy o Straży Granicznej. 

Funkcjonariuszom wielu służb mundurowych przyznano zatem uprawnienie przeniesienia do Policji albo SG pod warunkiem, że mają szczególne predyspozycje. Żołnierze podlegają zbliżonym obowiązkom oraz ograniczeniom (w niektórych przypadkach nawet dalej idącym), jakie istnieją w innych służbach. Podlegają też zbliżonej pragmatyce zawodowej; w niektórych przypadkach (np. na granicy wschodniej) wykonują nawet wspólne zadania.

Warunkiem przeniesienia do Policji i SG jest:

• zgoda odpowiedniego zwierzchnika danej służby oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
• posiadanie szczególnych predyspozycji do pełnienia służby określonych odpowiednio: w rozporządzeniu MSWiA z 9 października 2018 r. w sprawie przenoszenia do służby w Policji i rozporządzeniu MSWiA z  27 kwietnia 2018 r. w sprawie przenoszenia do służby w SG.

Możliwość przeniesienia obwarowano wymogiem zasadności i zasadą efektywnego zarządzania zasobami ludzkimi w instytucjach sektora publicznego, a nie indywidualną wolą danego funkcjonariusza. Z tego powodu pozbawienie możliwości przenoszenia żołnierzy do Policji bądź SG wydaje się wątpliwe również z perspektywy formacji, które mogą być zainteresowane pozyskaniem wartościowych żołnierzy.

Takie wyłączenie budzi również wątpliwości w zakresie naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Funkcjonariuszom Policji i SG, a także innych służb, przyznano możliwość przeniesienia do służby w ramach zawodowej służby wojskowej. A policyjna pragmatyka służbowa umożliwia przeniesienie funkcjonariusza SKW do Policji, pozbawia  jednak takiej możliwości żołnierzy Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Oznacza to nierówne traktowanie żołnierzy i funkcjonariuszy w ramach jednej formacji.

Nie mniej istotną kwestią jest dopuszczalność przeniesienia żołnierza zawodowego do Służby Więziennej na podstawie art. 38a ustawy o Służbie Więziennej. Skoro ustawodawca uznał za właściwe dopuszczenie możliwości przeniesienia żołnierza zawodowego do SW, to tym bardziej powinna ona zostać rozszerzona na inne formacje mundurowe, w tym zwłaszcza Policję i SG, które w założeniu wykonują zadania służące zapewnieniu bezpieczeństwa państwa w sposób zbliżony do zadań Sił Zbrojnych.  Jest to szczególnie widoczne w trakcie wykonywania przez nich wspólnych zadań na granicy wschodniej.

Odpowiedź sekretarza stanu w MSWiA Czesława Mroczka

W odpowiedzi na wystąpienie z 27 stycznia 2025 r., w oparciu o stanowiska służb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji (SWiA) oraz stanowisko Ministerstwa Obrony Narodowej (MON), uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

Na wstępie należy wskazać, że w opinii MON obowiązujące regulacje prawne nie ograniczają przechodzenia żołnierzy zawodowych do służby w formacjach mundurowych. Przejście takie wymaga jednak uprzedniego zwolnienia się żołnierza z zawodowej służby wojskowej, a następnie powołania do służby w formacji mundurowej, z zachowaniem procedury kwalifikacji i mianowania obowiązującej w tej służbie. Funkcjonujące ww. rozwiązanie w ocenie resortu obrony narodowej nie wymaga zmian. Argumentami przemawiającymi za utrzymaniem dotychczasowych rozwiązań są natomiast odmienność służby wojskowej i służby w innych formacjach mundurowych, co wynika m.in. z różnego zakresu ograniczeń i praw wynikających z ich pełnienia oraz wykonywania obowiązków oraz osobnych pragmatyk służbowych, unormowań emerytalno-rentowych czy przepisów o odpowiedzialności karnej z tytułu realizowanych zadań.

Uwzględniając powyższe różnice, w ocenie MON celowym jest pozostawienie obecnych unormowań prawnych dotyczących przenoszenia się żołnierzy do służby w formacjach mundurowych podległych Ministrowi SWiA.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, uwzględniając stanowisko MON, nie będzie prowadzić prac legislacyjnych mających na celu dopuszczenie przenoszenia żołnierzy zawodowych do służby w Policji, Straży Granicznej oraz innych służb podległych Ministrowi SWiA.

WZF.7040.34.2024