Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Instytucje finansowe odmawiają dostępu do swoich produktów osobom od wielu lat mieszkającym w Polsce, mimo że mają one dowód osobisty, paszport, nr PESEL i płacą podatki
• Powodem odmów jest wyłącznie miejsce urodzenia w państwach uznawanych przez banki za państwa trzecie wysokiego ryzyka ryzyku prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, jak Afganistan, Barbados, Egipt, Iran, Białoruś, Ukraina
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Adam Krzywoń występuje w tej sprawie do generalnego inspektora informacji finansowej Jarosława Żółtowskiego

Do RPO wpływają skargi kwestionujące praktyki instytucji finansowych stosowane wobec klientów, którzy urodzili się poza Unią Europejską. W ich odczuciu takie działania są dyskryminujące. Wskazują, że od wielu lat przebywają w Polsce, legitymują się dokumentami tożsamości (dowód osobisty, paszport), mają nadany nr PESEL i płacą podatki. Mimo to instytucje finansowe odmawiają im dostępu do swoich produktów wyłącznie z uwagi na miejsce urodzenia, w państwach uznawanych przez banki za państwa trzecie wysokiego ryzyka,

Inną kategorię stanowią klienci banków, którzy mają status rezydentów. W ramach ich zawodowych zadań konieczne jest nawiązanie relacji z instytucją finansową. Niestety, z uwagi na miejsce urodzenia w państwie trzecim wysokiego ryzyka, banki odmawiają tym osobom dostępu do swoich usług.

Rzecznik ma świadomość, że instytucje finansowe są zobligowane do stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Jednakże rezygnacja z nawiązania stosunku gospodarczego lub decyzja o jego rozwiązaniu nie może być podyktowana wyłącznie tym, że dany podmiot z uwagi na miejsce urodzenia należy do grupy klientów o podwyższonym ryzyku prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

ZRPO Adam Krzywoń pyta Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, czy tego rodzaju praktyki były sygnalizowane, a jeżeli tak, to jakie działanie zostały podjęte bądź będą podjęte w celu odejścia od automatyzmu przy podejmowaniu decyzji o zawarciu umowy.

V.7224.154.2025