Biuletyn Informacji Publicznej RPO

15 stycznia 2025 r. w Biurze RPO odbyło się śniadanie prasowe z udziałem Rzecznika Praw Obywatelskich i zaproszonych dziennikarzy. Tematem rozmów były założenia oraz prace nad "Ustawą o Przestrzeni". W spotkaniu uczestniczył również przewodniczący powołanej przez Rzecznika Komisji Ekspertów ds. Klimatu i Przestrzeni Ryszard Kowalski.

Wymogi ochrony środowiska i ekologii oraz potrzeby związane z inwestycjami budowlanymi i infrastrukturalnymi są często sprzeczne, prowadzą do konfliktów i przedłużających się procedur lokalizacyjnych. Niekiedy decyzje inwestycyjne powodują nieodwracalne szkody dla klimatu i środowiska. Dlatego zadaniem Komisji było opracowanie rozwiązań regulacyjnych integrujących problematykę ochrony środowiska z planowaniem przestrzennym, w tym przygotowanie założeń "Ustawy o przestrzeni".  

Podstawową intencją przyjętą przez grono ekspertów była zasada, zgodnie z którą ingerencja w dotychczasowy sposób użytkowania danego obszaru jest możliwa tylko wtedy, gdy nie stoi w sprzeczności z wymogami ochrony klimatu i środowiska.

Podczas spotkania przewodniczący Komisji zwrócił uwagę na zasadniczą rolę w założeniach do projektu ustawy, jaką odgrywa "Środowiskowy Dokument Zarządczy". To faktografia obecnego stanu przyrodniczego, określająca tereny, na których niemożliwe są zmiany sposobu użytkowania oraz miejsca dopuszczające takie rozwiązanie po spełnieniu określonych warunków określonych w "Standardach Środowiskowych".

Mówiono też o tym, jak istotne znaczenie ma powszechna jawność działań organów publicznych i stały udział społeczeństwa w procesie kształtowania przestrzeni.

Proponowane przez Komisję rozwiązania wymagają odpowiednich zmian prawa nie tylko w zakresie planowania przestrzennego, ochrony środowiska, jawności działań organów władzy publicznej i instytucji realizujących zadania publiczne, ale również nowelizacji ustaw dotyczących Lasów Państwowych i Wód Polskich.

Jak przekonywał ekspert uchwalenie "Ustawy o przestrzeni" zgodnych z założeniami, które opracowała Komisja, umożliwiłoby znaczący wzrost budownictwa mieszkaniowego z poszanowaniem przyrody.

Na spotkaniu został omówiony opracowany przez Komisję raport poświęcony "Ustawie o przestrzeni", a dziennikarze otrzymali pełna jego treść.