Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rozpatrując skargę nadzwyczajną Rzecznika Praw Obywatelskich, sędzia Sądu Najwyższego wniósł o wyznaczenie do tej sprawy składu SN, który spełnia kryteria określone w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 21 grudnia 2023 r. i  wynikające z wyroku Europejskiego Trybunatu Praw Człowieka z 23 listopada 2023 r., Wałęsa przeciwko Polsce - albo o przekazania sprawy innej izbie SN niż Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. 

Jak wynika z korespondencji nadesłanej z SN do Biura RPO, 16 października 2024 r. wyznaczony do rozpoznania sprawy sędzia Grzegorz Żmij - badając skargę nadzwyczajną RPO ws. dwóch postanowień spadkowych po tej samej osobie (sygn. akt II NSNc 97/24) - postanowił przedstawić akta sprawy Prezesowi SN kierującemu pracą Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, celem wyznaczenia do sprawy składu SN, który spełnia kryteria określone w wyroku TS UE z 21 grudnia 2023 r., C-718, oraz wynikające z wyroku ETPC z 23 listopada 2023 r., Wałęsa przeciwko Polsce albo też przekazania sprawy innej izbie SN.

W wyroku z 21 grudnia 2023 r. TSUE (Wielka Izba) uznał przedstawione przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych pytania prejudycjalne za niedopuszczalne. Trybunał orzekł, że pytania zadane przez tę Izbę nie pochodzą od organu mającego status niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy.

Drugie z powołanych orzeczeń to wyrok pilotażowy ETPC ‎z 23 listopada 2023 r. w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce (skarga 50849/21). Trybunał orzekł, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, która rozpatrywała skargę nadzwyczajną w sprawie skarżącego, nie była "niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym przez prawo" oraz wskazał na wady procedury skargi nadzwyczajnej.

Już wcześniej w IKNiSP sędziowie zawieszali postępowania w sprawie ze skarg nadzwyczajnych RPO - "z uwagi na konieczność przeprowadzenia zmian legislacyjnych usuwających wady procesowe określone w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka".

IV.7000.324.2022