Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski przed agresją Rosji z 24 lutego 2022 r., nie mają takiego dostępu do świadczeń zdrowotnych, jak osoby przybyłe po tej dacie 
• Koszty świadczeń opieki zdrowotnej nie są rozliczane ze świadczeniodawcami przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czyli np. szpital nie jest w stanie pokryć kosztów leczenia
• Wtedy osoby takie muszą same ponosić koszty leczenia, np. onkologicznego - bo nie podlegają pod ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy
• Uwagi RPO do procedowanej w Sejmie nowelizacji specustawy

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił marszałek Sejmu Elżbiecie Witek uwagi do projektu zmiany prawa w tym zakresie. Poprosił o ich uwzględnienie ich w toku procesu legislacyjnego (o czym napisał również do przewodniczącego sejmowej Komisji Zdrowia).

Chodzi o komisyjny projekt zmiany ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druk sejmowy nr 2090). RPO z zadowoleniem przyjął informację o tym projekcie, ale sygnalizuje potrzebę jego uzupełnienia.

Z niepokojących sygnałów wynika, że ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy nie gwarantuje wsparcia wszystkim obywatelom tego napadniętego przez Rosję państwa. Dotyczy to tak istotnych obszarów jak dostęp do świadczeń zdrowotnych ze środków publicznych w przypadku zagrożenia zdrowia i życia. Pominięto bowiem obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski przed 24 lutego 2022 r. (dzień agresji na Ukrainę), bo np. byli w podróży, a nie mogli już wrócić do siebie.

Zasadnym jest wprowadzenie stosownych zmian w ustawie, aby objąć nią również takie osoby. Znajdują się bowiem w takiej samej sytuacji, jak obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego. A bez zmiany przepisów takie osoby pozostają poza systemem pomocowym.

Z aprobatą należy przyjąć objęcie przepisami ustawy także tych osób, które przybyły do Polski z Ukrainy nie bezpośrednio, ale przekroczyły np. granicę ukraińsko-mołdawską i następnie udały się do Polski.

W opinii do projektu ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, uchwalonej przez Sejm RPO pisał, że dotychczasowy kształt przepisów wyklucza z kręgu beneficjentów osoby, które podejmą próbę przekroczenia granicy poza miejscem do tego przeznaczonym oraz tych cudzoziemców, którzy opuszczą Ukrainę z powodu wojny, ale dotrą do Polski z terytorium innego państwa. A w uchwale Senatu pojawiły się poprawki do projektu ustawy o pomocy obywatelom odnoszące się do tego obszaru.

V.7010.62.2022