Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do RPO wpłynął wniosek ws. działań Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych wobec trzech sędziów Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
• Pozytywnie rozpatrzyli oni skargę na sprawę sędzi-członkini KRS o przewlekłość - czego efektem było zasądzenie za to odszkodowania od Skarbu Państwa
• Michał Lasota zwrócił się do prezesów sądów o opinie służbowe i informacje z akt osobowych tych sędziów, w tym dane wrażliwe
• Rzecznik Praw Obywatelskich pyta o podstawę tych działań 

W trakcie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Gdańskiej ujawniono, że zastępca rzecznika dyscyplinarnego w ramach postępowania wyjaśniającego zwrócił się do prezesa SA w Gdańsku o opinie służbowych o trzech sędziach. Byli oni członkami składu, który pozytywnie rozpatrzył skargę na sprawę prowadzaoną przez sędzię-członkinię Krajowej Rady Sądownictwa. Sędziowie ci orzekli, że sądy niższej instancji naruszyły prawa strony do  rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki i zasądzili odszkodowanie od Skarbu Państwa.

Choć trudno jednoznacznie stwierdzić, co było powodem zainteresowania się rzecznika dyscyplinarnego tymi sędziami, to okoliczności postępowania wyjaśniającego pozwalają przypuszczać, że przyczyną zainteresowania jest właśnie ta sprawa.

Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do zastępcy rzecznika dyscyplinarnego Michała Lasoty o podanie podstaw jego działań.

RPO wskazał, że opinie służbowe, o które on wystąpił, przekazane wraz z aktami osobowymi sędziów, zawierają nie tylko opis ich pracy zawodowej, lecz także dane wrażliwe dotyczące małżonków, ich pracy czy ich pełnoletnich dzieci. Wątpliwe jest zatem, by informacje te były konieczne dla stwierdzenia znamion przewinienia dyscyplinarnego.

Domaganie się opinii o sędziach od prezesów sądów nie jest wpisane w kontekst zwykłych, typowych czynności podejmowanych w ramach postępowania wyjaśniającego. Rodzi to zatem przypuszczenia, że działania rzecznika dyscyplinarnego mogą dotyczyć jednak sfery orzeczniczej, objętej zasadą niezawisłości sędziowskie.  Może to też być reakcja na dokonaną przez tych sędziów negatywną ocenę wykonywania obowiązków przez sędziego-członkinię KRS.

Zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Stoją także na straży zapewnienia sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd (art.45 ust 1 Konstytucji). Zadanie to szczególnie dotyczy sędziów orzekających w ramach kontroli instancyjnej. Za wypełnianie tego prawnego obowiązku nie powinni być oni pociągani do odpowiedzialności dyscyplinarnej.

VII.510.17.2020