Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniu wręczenia Nagrody RPO im. Pawła Włodkowica oraz konferencji „Rzecznik Praw Obywatelskich a proces prawotwórczy – 35 lat działań na rzecz wzmacniania ochrony wolności i praw jednostki” w wywiadzie udzielonym dla portalu raportcsr.pl Marcin Wiącek mówił o ochronie uchodźców, reakcji polskiego społeczeństwa na kryzys uchodźczy, roli instytucji RPO oraz potrzebie zmian prawnych w kontekście funkcjonowania Sądu Najwyższego.

Nagroda RPO im. Pawła Włodkowica, ochrona wolności i praw człowieka

– Wyróżniając dwa małżeństwa (laureatami Nagrody RPO im. Pawła Włodkowica zostały małżeństwa: Maria i Wojciech Radwańscy oraz Mirosława i Zbigniew Warzechowie), chciałem w symboliczny sposób uhonorować całe polskie społeczeństwo, które wykazało się ogromną solidarnością i wrażliwością po kryzysie uchodźczym z jakim nigdy nie mieliśmy do czynienia w naszym kraju.

– Polskie społeczeństwo w sposób budzący ogromny szacunek zareagowało na kryzys uchodźczy, zarówno gdy chodzi o kryzys na granicy polsko-białoruskiej, jak i sytuacji, która nastąpiła po wybuchu wojny w Ukrainie. 

– Sytuacja na obu granicach jest różna, natomiast godność człowieka jest jedna. Obowiązkiem Rzecznika Praw Obywatelskich jest podkreślanie, że z wolności i praw określonych w Konstytucji oraz w prawie międzynarodowym korzysta każdy człowiek przybywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

– Każdy człowiek przybywający na terytorium Polski, niezależnie od tego, z jakich przyczyn na jej terytorium się znalazł, ma pewne prawa i wolności.
– Jeśli człowiek już znajdzie się na terytorium Polski, to działa wobec niego Konstytucja, prawo europejskie i międzynarodowe. 

– Podkreślam – teren granicy polsko-białoruskiej nie jest strefą, w której jest wyłączona ochrona wolności i praw człowieka.

Usytuowanie instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich w polskim systemie prawnym i politycznym

Marcin Wiącek podsumował konferencję „Rzecznik Praw Obywatelskich a proces prawotwórczy – 35 lat działań na rzecz wzmacniania ochrony wolności i praw jednostki”.

– Głównym wnioskiem płynącym z dzisiejszej konferencji jest wykazanie silnej roli Rzecznika Praw Obywatelskich w okresie transformacji a następnie w okresie wdrażania Konstytucji z 1997 roku. Jednak usłyszałem również wiele słów podkreślających, że również dzisiaj istotne jest funkcjonowanie w Polsce niezależnego organu, który stoi na straży wolności i praw człowieka, respektowania standardów europejskich i międzynarodowych przez organy władzy publicznej.

Sąd Najwyższy i potrzeba zmian w prawie

– Bardzo dużo ludzi zwraca się do nas z prośbą o wniesienie skargi na ostateczne orzeczenia sądów, na przykład skargi nadzwyczajnej czy kasacji do Sądu Najwyższego. Mamy tysiące spraw, w których obywatele czują się pokrzywdzeni ostatecznymi wyrokami sądowymi. Oczywiście każda z nich jest przez nas bardzo wnikliwie analizowana, ale ponieważ większość z nich trafia do Sądu Najwyższego, jest bardzo istotnym, żeby funkcjonował on w oparciu o zasady nie budzące żadnych wątpliwości.

– Niezwykle istotne jest wprowadzenie do polskiego prawa zmian, które będą wdrażały standardy płynące z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – tak, aby uwolnić polską władzę sądowniczą od zarzutów płynących do naszego kraju z Luksemburga i Strasburga.