Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Pomiędzy resortami sprawiedliwości a zdrowia mają trwać uzgodnienia co do realizacji Rządowego Programu Polityki Zdrowotnej dotyczącego leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C u pacjentów osadzonych w zakładach penitencjarnych
• Rzecznik Praw Obywatelskich pisze w tej sprawie do Ministerstwa Sprawiedliwości 
• Całkowite zwalczenie wirusa HCV u osób pozbawionych wolności leży w interesie społecznym i sprzyja zdrowiu publicznemu
• AKTUALIZACJA: W zaproponowanym rządowym programie uproszczono diagnostykę WZW typu C – odpisał m.in. sekretarz stanu w MS Michał Woś (całość odpowiedzi w załączniku)
• AKTUALIZACJA2: RPO prosi Ministra Zdrowia m.in. o wskazanie dodatkowych, istotnych z punktu widzenia resortu, utrudnień we wdrożeniu programu wśród osób pozbawionych wolności
• AKTUALIZACJA3: Resort zdrowia informuje, że a procedowana jest umowa pomiędzy Krajowym Centrum ds. AIDS – koordynatorem programu, a Centralnym Zarządem Służby Więziennej na realizację programu
• Od 1 maja 2023 r. weszły zmiany w programie lekowym dot. leczenia HCV, które mają uprościć diagnostykę oraz uspójnić zapisy programu lekowego i modułu leczenia DAA realizowanego wśród osadzonych
• AKTUALIZACJA4: 20 lipca 2023 r. podpisano umowę o realizację Modułu Rządowego Programu Polityki Zdrowotnej  „Leczenie DAA Przewlekłego Wirusowego Zapalenia Wątroby Typu C Pacjentów Osadzonych w Zakładach Penitencjarnych" na lata 2022-2026 - informuje MS

31 stycznia 2023 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyło się spotkanie z Fundacją Urszuli Jaworskiej, w tym z jej prezeską. Ta pozarządowa organizacja od 1997 r. pomaga chorym na nowotwory, białaczkę, stwardnienie rozsiane i wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C). Przedmiotem rozmowy był właśnie problem nosicielstwa wirusa HCV, powodującego WZW - w kontekście diagnostyki i leczenia osób pozbawionych wolności, zakażonych wirusem HCV oraz chorujących na WZW typu C.

Dane przekazane przez Fundacji, a także informacje z korespondencji RPO z Centralnym Zarządem Służby Więziennej, wskazują, że pomiędzy ministrami sprawiedliwości a zdrowia trwają uzgodnienia w zakresie realizacji zadań zawartych w Rządowym Programie Polityki Zdrowotnej pn. „Leczenie DAA przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C pacjentów osadzonych w zakładach penitencjarnych".

Problematyka ta od lat jest przedmiotem działań Rzecznika, zmierzających m.in. do poprawy dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej pacjentów zakażonych wirusem HCV oraz chorujących na WZW C w czasie wykonywania wobec nich kary pozbawienia wolności. 

Zastępca RPO Wojciech Brzozowski zwraca się do wiceministra sprawiedliwości Michała Wosia o podanie, na jakim etapie znajdują się uzgodnienia z MZ oraz ewentualnie jakie przeszkody to odwlekają.

Ponadto, w związku z wydaniem rekomendacji Polskiej Grupy Ekspertów HCV leczenia WZW C w 2023 r. - odnoszących się także do specyfiki leczenia osadzonych – prosi o wskazanie, czy i jak SW dąży to tego, aby leczenie pacjentów pozbawionych wolności uwzględniało te rekomendacje. RPO pyta też, czy budżet Służby Więziennej w 2023 r. zapewnia środki  dla wszystkich chorych oczekujących na wdrożenie leczenia przewlekłego zapalenia wątroby typu C.

Nie może ujść uwadze RPO, że wraz ze wzrostem wykrywalności wirusa HCV w populacji osadzonych, może się zwiększać zapotrzebowanie na leczenie. Dlatego Rzecznik prosi również  o poinformowanie, czy budżet zakłada stałe poszerzanie dostępu do badań diagnostycznych anty-HCV aż po wdrożenie badań przesiewowych. Byłoby to zgodne z realizacją rekomendacji ekspertów, podnoszących, że maksymalne upowszechnienie badań przesiewowych wpisuje się w cele Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie eliminacji wirusowych zapaleń wątroby jako zagrożenia zdrowia publicznego.

Odpowiedź Michała Wosia, sekretarza stanu w MS

W dniu 20 lipca 2023 roku pomiędzy Ministrem Zdrowia działającym poprzez Krajowe Centrum ds. AIDS a Centralnym Zarządem Służby Więziennej reprezentowanym przez gen. Krzysztofa Stefanowskiego - Zastępcę Dyrektora Generalnego Służby Więziennej oraz płk. lek. med. Marka Posobkiewicza - Dyrektora Biura Służby Zdrowia Centralnego Zarządu Służby Więziennej podpisana została Umowa nr 1/2023/DAA o realizację Modułu Rządowego Programu Polityki Zdrowotnej p.n. „Leczenie DAA Przewlekłego Wirusowego Zapalenia Wątroby Typu C Pacjentów Osadzonych w Zakładach Penitencjarnych" na lata 2022 - 2026.

Przedmiotowa umowa nakłada na Służbę Więzienną obowiązek prowadzenia terapii przeciwwirusowej zgodnie z aktualnymi zaleceniami Towarzystw Naukowych (m.in. PGE HCV, EASL, AASLD) zawartymi w Programie, tj.:

podawanie leków przeciwwirusowych DAA pacjentom przebywającym w zakładach penitencjarnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (obywatelom polskim oraz cudzoziemcom odbywającym karę na terytorium RP, nieposiadającym innych możliwości leczenia DAA, do czasu uzyskania możliwości kontynuowania terapii w kraju macierzystym) zakażonym wirusem zapalenia wątroby typu C;kwalifikowanie do terapii DAA zakażonego pacjenta HCV bez zbędnej zwłoki, monitorowanie terapii oraz ocenę SVR w celu oceny skuteczności leczenia. Natomiast Krajowe Centrum ds. AIDS zobowiązane jest do przekazywania leków DAA oraz zapewnienia usługi pakietu diagnostycznego do kwalifikacji do leczenia oraz monitorowania efektywności terapii.

Ponadto w wyniku dotychczas poczynionych, obustronnych ustaleń przyjęto koncepcję podpisania wspomnianej na wstępie umowy nr 1/2023/DAA z dnia 20 lipca 2023 r., z założeniem, że przybywający do jednostek penitencjarnych osadzeni są edukowani w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych przez personel medyczny Służby Więziennej.

IX.517.166.2023