Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich we współpracy z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego – podobnie jak w latach poprzednich – przeprowadził kontrolę dostępności lokali obwodowych komisji wyborczych oznaczonych jako lokale dostosowane do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami. 

Kontrolujący sprawdzali spełnienie wymogów dostępności określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 336).

Kontrola objęła 283 lokale wyborcze na terenie 15 województw:

• 49 pracowników biura RPO skontrolowało 193 lokale wyborcze;
• 74 społeczników skontrolowało 90 lokali wyborczych.

Pomimo 14 lat obowiązywania szczegółowych przepisów w zakresie dostępności lokali dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami problemy z ich przestrzeganiem przy organizacji miejsc głosowania nadal występują powszechnie.

Jedynie w przypadku 25% kontrolowanych lokali (70 spośród 283 lokali) nie wykryto żadnego naruszenia wymogów określonych w Rozporządzeniu:

• W przypadku 50 lokali zidentyfikowano jedno naruszenie;
• W przypadku 60 lokali zidentyfikowano dwa naruszenia;
• W przypadku 43 lokali zidentyfikowano trzy naruszenia;
• W przypadku 60 lokali zidentyfikowano cztery lub więcej naruszeń.

Kontrolerom udało się porozmawiać z członkami komisji w 241 kontrolowanych lokalach. Kontrolujący zapytali członków obwodowych komisji wyborczych o to, czy podczas przygotowywanych dla nich szkoleń poinformowano ich o treści Rozporządzenia.

• Jedynie w 8 przypadkach (3%) członkowie obwodowych komisji wyborczych stwierdzili, że podczas szkoleń w ogóle nie było mowy o Rozporządzeniu.
• W 45 przypadkach (18%) członkowie obwodowych komisji wyborczych przyznali, że Rozporządzenie było jedynie wspomniane podczas szkoleń.

Mimo tego, że Rozporządzenie odnosi się do warunków technicznych, jakim powinien odpowiadać sam lokal obwodowej komisji wyborczej dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, kontrolujący sprawdzali także, czy w okolicy budynku, w którym mieścił się lokal wyborczy, nie znalazły się bariery utrudniające wyborcom z niepełnosprawnościami dostęp do głosowania. W otoczeniu 77 (27%) lokali wyborczych zidentyfikowano istnienie barier utrudniających dotarcie do lokalu. Ponadto, kontrolujący wskazywali na inne problemy w zakresie dostępności, które również nie mają obecnie odzwierciedlenia w tekście Rozporządzenia.