Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W Sejmie RP trwają intensywne prace Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego, która zajmuje się projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (druk nr 2001).

Propozycje zawarte w projekcie przewidują m.in. bardzo poważne zmiany w Kodeksie wyborczym dotyczące zasadniczych kwestii związanych z organizacją wyborów i kształtem administracji wyborczej oraz mechanizmów gwarantujących praktyczną realizację praw wyborczych obywateli. Rzecznik Praw Obywatelskich poddał Projekt bardzo wnikliwej analizie z uwzględnieniem ochrony praw wyborczych obywateli i sformułował szereg uwag, które zawarł w opinii przesłanej Marszałkowi Sejmu RP dnia 22 listopada 2017 roku (przed pierwszym czytaniem Projektu).

We wszystkich posiedzeniach Komisji w Sejmie RP bierze udział przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich – dr Jarosław Zbieranek z Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego, który w toku prac wielokrotnie przedstawiał stanowisko Rzecznika wobec proponowanych w Projekcie zmian. W licznych wypowiedziach sformułowane zostały m.in.

• negatywna ocena Rzecznika wobec proponowanych zmian w strukturze, sposobie powoływania oraz kompetencjach Państwowej Komisji Wyborczej, a także administracji wyborczej (komisarzy wyborczych, urzędników wyborczych),
• negatywna ocena Rzecznika wobec propozycji zlikwidowania głosowania korespondencyjnego, co stanowi ograniczenie gwarancji powszechności wyborów,
• uwaga dotycząca konieczności podjęcia szerszej analizy proponowanej w Projekcie procedury prowadzenia na żywo transmisji w Internecie z lokali wyborczych z uwzględnieniem zasady tajności głosowania, a także prawa do prywatności i ochrony wizerunku wyborców,
• negatywna ocena sposobu powoływania obwodowych komisji wyborczych (uprzywilejowanie osób zgłaszanych przez komitety wyborcze partii politycznych),
• negatywna ocena umożliwienia prowadzenia agitacji wyborczej poza lokalem wyborczym przez członków obwodowych komisji wyborczych.

Przedstawiciel Rzecznika przywołuje również w toku prac wyniki badań i analiz przeprowadzanych przez RPO w latach ubiegłych (m.in. dotyczących praktycznych kwestii gwarantowania praw wyborczych osobom z niepełnosprawnościami i starszym).