Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Posługiwanie się zwrotem „bezdomni” w odniesieniu do zagrożenia w policyjnej Krajowej Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa mogło być stygmatyzujące dla osób w kryzysie bezdomności
• Na apel organizacji pomagającym tym osobom, do którego przyłączył się RPO, policja wprowadziła zmianę terminologii – na „osoba bezdomna wymagająca pomocy"
• Policja wyjaśnia, że celem działu Krajowej Mapy, dotyczącego osób w kryzysie bezdomności, było utworzenie mechanizmów pomocy dla tych, których życie lub zdrowie jest zagrożone i mają wyjątkowo trudną sytuację

3 lata temu policja wdrożyła w całym kraju Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa. Jej  celem było  zapewnienie wysokiego poziomu poczucia bezpieczeństwa obywatelom. 

Stygmatyzacja osób w kryzysie bezdomności

Jedna z podkategorii Krajowej Mapy obejmowała zbiorczo „Żebractwo i Bezdomność”. W tej sprawie do Komendanta Głównego Policji zwrócił się Zespół ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli Rady Działalności Pożytku Publicznego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wraz z Ogólnopolską Federacją na Rzecz Rozwiązywania Problemów Bezdomności. Chodziło o prośbę o zmianę nazewnictwa tej kategorii Mapy. RPO otrzymał wiadomość o tym piśmie.

Wyodrębnienie kategorii „Bezdomność” mogło sugerować, że osoby pozbawione dachu nad głową zagrażają reszcie społeczeństwa. W ten sposób utrwalany był negatywny wizerunek, który przylgnął do grupy osób w kryzysie bezdomności - a jest dla nich krzywdzący. Bardzo ważne jest uświadamianie społeczeństwa co do dostępnych metod pomocy. Istotne jest także budowanie wiedzy o zagrożeniach, z jakimi osoby w kryzysie bezdomności muszą się mierzyć każdego dnia.

Zarówno autorzy pisma do KGP, jak i Rzecznik, uznali, że słowo „bezdomność” w kontekście zagrożenia dla bezpieczeństwa jest stygmatyzujące dla osób w kryzysie bezdomności.

Jednym z priorytetów Rzecznika jest poprawienie sytuacji rzecz osób doświadczonych bezdomnością. Aby kompleksowo zająć się tą tematyką, w Biurze RPO powołano Komisję Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności.

Rzecznik poparł postulat zmiany nazewnictwa wj Mapie. Napisał do Komendanta Głównego Policji, podkreślając wagę wprowadzenia nomenklatury, która nie łączy osób w kryzysie bezdomności ze źródłem zagrożenia dla obywateli.

Policja wprowadza pozytywną zmianę

W odpowiedzi zastępca Komendanta Głównego Policji insp. Tomasz Szymański poinformował, że podjęto decyzję o modyfikacji nazewnictwa i zastosowaniu zwrotu: „osoba bezdomna wymagająca pomocy".

Podkreślił, że głównym zadaniem wyodrębnienia z Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa działu zajmującego się sytuacją osób w kryzysie bezdomności było utworzenie mechanizmów pomocy dla osób, których życie lub zdrowie jest zagrożone, a znajdują się w trudnej sytuacji.

Trzy lata  funkcjonowania Mapy pokazały, że użytkownicy wykorzystują  kategorie w celu udzielenia pomocy osobom  potrzebującym. - Działania policji wobec takich osób ukierunkowane są głównie na udzielenie im możliwie wszechstronnej pomocy, a nie stosowanie represji – podkreślił komendant.

W kategorii "Bezdomność" odnotowano ponad 12 tys. zgłoszeń. W wyniku potwierdzenia występowania tego zjawiska, w ok. 4,5 tys. przypadków policja podjęła różnego rodzaju działania pomocowe.

- Wybrana przez policję nazwa "Osoba bezdomna wymagająca pomocy” najlepiej oddaje istotę naszego stosunku do osób bezdomnych i mówi nam o tym jak powinniśmy traktować  ludzi w kryzysie bezdomności: pomagać, wspierać, a nie widzieć w nich zagrożenie – wskazała Mirosława Widurek z Zespołu ds. Partycypacji Społecznej Osób Starszych Rady Działalności Pożytku Publicznego.