Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Osoby pozbawione wolności wciąż nie mogą otrzymywać owoców i warzyw w ramach tzw. paczki żywnościowej
• Firma obsługująca zamówienia twierdzi, że nie da się zrealizować zamówienia na paczkę, bo nie da się przewidzieć dokładnej wagi i ceny towaru
• Zastępczyni RPO Hanna Machińska zwróciła się do dyrektora generalnego Służby Więziennej gen. Jacka Kitlińskiego proponując kilka rozwiązań tego problemu

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się pan Rafał przebywający w zakładzie karnym. W skardze zwrócił uwagę, że nie może w pełni korzystać z prawa do otrzymania paczki żywnościowej, ponieważ w ramach tzw. e-paczki nie można zamówić owoców i warzyw.

E-paczkę mogą zamawiać osoby najbliższe dla osadzonego albo sam osadzony. Wraz ze złożeniem zamówienia trzeba również wpłacić samodzielnie obliczoną wg cennika kwotę. Dopiero po wpłynięciu środków na konto paczka jest realizowana. Tymczasem waga niektórych owoców i warzyw nie może być dokładnie określona w chwili składania zamówienia, więc obliczenie z góry dokładnej kwoty należności nie jest możliwe.

W wystąpieniu zastępczyni RPO zaproponowała możliwe rozwiązania tego problemu:

1. Można zmienić zasady realizacji paczek żywnościowych:
   
   1. w przypadku, gdy zamówienie składają osoby bliskie, może być ono zrealizowane za kwotę niższą niż wpłacona na rachunek kantyny, a nadwyżka będzie przekazana na konto depozytowe osadzonego.
   2. w przypadku, gdy zamówienie składa sam osadzony, kwota należności za paczkę mogłaby być potrącana przez administrację jednostki penitencjarnej z jego konta depozytowego dopiero po otrzymaniu informacji od podmiotu realizującego zamówienie, jaki jest dokładny koszt sporządzenia paczki.
2. Nie wszystkie warzywa i owoce są trudne do odważenia w pożądanej ilości.
3. W przypadku niektórych owoców czy warzyw cena może być skalkulowana za sztukę, a nie za kilogram, np. jabłko, kiwi, ananas, kalarepa.
4. Na rynku dostępne są owoce i warzywa w opakowaniach o ściśle określonej wadze, np. paczkowane pomidory, cebula.

Problem ten był już badany przez Rzecznika Praw Obywatelskich w związku z wcześniejszą skargą osadzonego przed wprowadzeniem systemu e-paczki. Okazało się wtedy, że owoce i warzywa są niedopuszczane do sprzedaży ze względów bezpieczeństwa. Aby wyeliminować możliwość nielegalnego przekazywania skazanym tą drogą przedmiotów niedozwolonych wprowadzono tzw. e-paczki, realizowane wyłącznie z artykułów dostarczonych przez kantynę. Dzięki temu asortyment towarów przekazywanych w paczkach miał zostać rozszerzony, również o owoce i warzywa.

IX.517.225.2016 z 24 września 2018 r.