Biuletyn Informacji Publicznej RPO

1 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Starszych. Został on ustanowiony 14 grudnia 1990 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Jego celem jest zwrócenie uwagi na wyzwania, z jakimi mierzą się osoby starsze, a także promowanie działań na rzecz poprawy jakości ich życia. Tegorocznym tematem obchodów jest „Starzenie się z godnością: znaczenie wzmacniania systemów opieki i wsparcia dla osób starszych na całym świecie”.

Starzenie się populacji to jeden z najważniejszych globalnych trendów, który w znaczący sposób zmienia struktury społeczne. Liczba osób starszych, czyli tych w wieku 65 lat i więcej, wzrosła w ciągu ostatnich 40 lat trzykrotnie – z około 260 milionów w 1980 roku do 761 milionów w 2021 roku. Prognozy wskazują, że do 2050 roku udział osób starszych w globalnej populacji wzrośnie z mniej niż 10% do około 17%. Średnia przewidywana długość życia w wielu krajach przekracza już 75 lat, co oznacza, że zapotrzebowanie na opiekę zdrowotną i społeczną dla osób starszych staje się coraz bardziej istotne. 

Tegoroczne obchody kładą szczególny nacisk na wpływ zachodzących zmian demograficznych na systemy opieki, które muszą sprostać zróżnicowanym potrzebom osób starszych, zarówno w ramach formalnych, jak i nieformalnych form wsparcia. Eksperci podkreślają pilną potrzebę rozwoju szkoleń oraz możliwości edukacyjnych w zakresie geriatrii i gerontologii, a także konieczność rozwiązania problemu niedoboru pracowników opieki. Obchody zwracają również uwagę na istotność ochrony praw człowieka zarówno opiekunów, jak i osób będących pod opieką. Podkreślają podejście skoncentrowane na człowieku, które respektuje godność, przekonania, potrzeby oraz prywatność osób starszych, a także ich prawo do podejmowania decyzji dotyczących własnej opieki i jakości życia.

Ochrona praw osób starszych jest jednym z priorytetowych obszarów działalności Rzecznika Praw Obywatelskich. Przy okazji Międzynarodowego Dnia Osób Starszych Rzecznik skierował wystąpienie do Minister ds. Polityki Senioralnej, w którym zwrócił uwagę na stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce, a także zaapelował o zaangażowanie Polski w podejmowane na forum międzynarodowym działania na rzecz poprawy standardu ochrony prawnej tej zróżnicowanej grupy społecznej.