Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Polska powinna poprzeć działania zmierzające do poszerzenia dyskusji na temat luk w prawie międzynarodowym dotyczącym praw osób starszych – pisze RPO Marcin Wiącek do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg
• Zbliża się 13. sesja Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia się (OEWGA). W jej trakcie zapadną decyzje, które mogą zintensyfikować debatę na temat szerszego zapewnienia praw osób starszych w prawie międzynarodowym. RPO popiera zmierzające ku temu działania 
• Rzecznik przypomina też wnioski ze spotkania zorganizowanego przez biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sierpniu 2022 r.: jedynie nowa konwencja byłaby właściwym i skutecznym instrumentem pozwalającym na pełną ochronę osób starszych
• AKTUALIZACJA: Udział delegacji polskiej w tej sesji nie jest planowany - odpisała minister Marlena Maląg 

Podczas poprzedniej sesji OEWGA podjęta została próba przełamania impasu w debacie nad potrzebą zapewnienia szerszej ochrony praw osób starszych. Zaproponowano powołanie grupy roboczej, która miałaby pracować nad dokumentem opisującym luki w prawie międzynarodowym w kontekście ochrony prawnej osób starszych.

W sierpniu 2022 r. doszło natomiast do spotkania, w trakcie którego wybrzmiała potrzeba uchwalenia nowej konwencji zapewniającej pełną ochronę osób starszych. Zdaniem popierających ten pomysł podmiotów i państw konwencja powinna podejmować zagadnienia takie jak: zwalczanie ageizmu i dyskryminacji, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, mieszkań, prywatności oraz czystego środowiska. Zauważono również, że prawa osób starszych muszą być zakorzenione w zasadnie godności, równości i niedyskryminacji, autonomii i niezależności oraz znaczącego uczestnictwa. 

Wobec zbliżającej się 13. Sesji OEWGA i głosowania w jej trakcie nad propozycją podjęcia działań zmierzających do zintensyfikowania debaty nad poszerzeniem ochrony praw osób starszych Marcin Wiącek zwraca się do min. Marleny Maląg o udzielenie poparcia tej inicjatywie. 

Rzecznik deklaruje również gotowość do spotkania się z minister w celu przedyskutowania tej problematyki.

Odpowiedź Marleny Maląg, minister rodziny i polityki społecznej

W związku z Pana wystąpieniem z 15 marca br. w sprawie 13 sesji Otwartej Grupy Roboczej do spraw Praw Osób Starszych pozwalam sobie przekazać, że nie jest planowany udział delegacji polskiej w tej sesji.

Polska ma wątpliwości co do zasadności kontynuowania prac grupy roboczej w obecnym formacie oraz co do potrzeby wypracowania konwencji dotyczącej praw osób starszych. Biorąc pod uwagę przemiany demograficzne oraz ekonomiczną i społeczną sytuację osób starszych, pożądane jest prowadzenie dyskusji na temat realizacji praw osób starszych oraz kształtu krajowej polityki w tym zakresie. Do rozważenia pozostaje jednak określenie ram i form tych dyskusji, tak by była ona możliwie owocna. Prowadzone w ramach ONZ prace dotyczące zjawiska starzenia się społeczeństw i sytuacji osób starszych, na przykład w ramach Stałej Grupy Roboczej ds. Starzenia się (SWGA), działającej przy Europejskiej Komisji Gospodarczej, wydają się być właściwą formą prac nad kształtem i realizacją polityki dotyczącej osób starszych i ich praw, uwzględniającą społeczną i ekonomiczną specyfikę regionalną.

Z tego też względu Polska nie przewiduje poparcia propozycji powołania międzyregionalnej grupy roboczej do spraw przygotowania decyzji w sprawie powołania międzysesyjnej grupy roboczej, mającej za zadanie przygotowanie projektu dokumentu określającego luki w międzynarodowym systemie ochrony praw człowieka osób starszych, który miałby się stać podstawą dla podjęcia negocjacji projektu konwencji.

XI.503.1.2023