Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obowiązkowa kwarantanna po przekroczeniu granicy nie ma podstaw prawnych
• RPO ciągle dostaje skargi od osób pracujących lub prowadzących działalności gospodarczą na pograniczu z Czechami i z Niemcami.
• Dlatego zwracał już resortowi rodziny uwagę na problem kwarantanny – wystarczy przekroczenie granicy, by taka osoba straciła możliwość zarobkowania i utrzymania swojej rodziny.
• Teraz zwraca uwagę Ministrowi Zdrowia, że prawa obywateli polskich są ograniczane przez władze publiczne niezgodnie z podstawowymi standardami konstytucyjnymi.

Zgodnie bowiem z §2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 697, poz. 750) aż do odwołania tego obowiązku osoba przekraczająca granicę musi odbyć obowiązkową trwającą 14 dni kwarantannę. Zwolnionych z tego jest kilka kategorii osób (np. zawodowi kierowcy), ale nie ma wśród tych osób pracowników przygranicznych.

Rozporządzenie rządu zostało wydane na podstawie upoważnień w ustawie z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Wynika z tego, że Rada Ministrów była uprawniona do ustanowienia obowiązku poddania się kwarantannie. Zwrócić jednak należy uwagę, że samo pojęcie „kwarantanny” zostało zdefiniowane przez ustawodawcę. To odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Ustawowe kryterium poddania się kwarantannie wyznacza więc to, że dana osoba była narażona na zakażenie, a nie to, że dana osoba przybywała za granicą.

To oznacza, że Rada Ministrów nie mogła w rozporządzeniu wprowadzić kwarantanny z powodu przekroczenia granicy.

Oznacza to, że nie mając do tego umocowania w ustawie Rada Ministrów ograniczyła w sposób niedopuszczalny wolność osobistą osób w ten sposób poddanych kwarantannie (art. 41 ust. 1 Konstytucji RP) oraz wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu (art. 52 ust. 1 Konstytucji RP). W efekcie Rada Ministrów, nie mając w tym zakresie oparcia dla swoich działań w ustawie, naraziła też osoby, które nie były narażone na chorobę zakaźną i nie pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego i wykonywały pracę poza granicami Polski przekraczając codziennie granicę, na utratę tej pracy, a tym samym na utratę źródła utrzymania przez liczne polskie rodziny.

III.7040.21.2020