Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W dniach 4-8 września 2023 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację Strzeżonego Ośrodka dla Cudzoziemców w Przemyślu
• Wstępne wnioski wypływające z przeprowadzonych czynności nie pokrywają się z pojawiającymi się w ostatnich dniach doniesieniami medialnymi dotyczącymi domniemanych zajść w Ośrodku dla Cudzoziemców w Przemyślu
• Jako przyczynę frustracji i obniżonego nastroju cudzoziemcy wskazywali przede wszystkim zbyt długi czas trwania postępowań administracyjnych i związane z tym przedłużanie pobytu w placówce. Podkreślano także niezrozumienie przyczyn, dla których tego samego dnia zwolniono z ośrodka kilku obywateli Afganistanu
• Wszelkie sygnały świadczące o ewentualnych nieprawidłowościach w traktowaniu cudzoziemców będą poddane szczegółowej analizie, a ostateczne wnioski i rekomendacje przedstawione zostaną w raporcie powizytacyjnym

W dniach 4-8 września 2023 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację Strzeżonego Ośrodka dla Cudzoziemców w Przemyślu. Wizytacje KMPT mają charakter prewencyjny. Oznacza to, że nie są związane z żadną skargą ani konkretnym wydarzeniem. Celem wizytacji Krajowego Mechanizmu jest wzmocnienie ochrony osób pozbawionych wolności przed torturami, nieludzkim i poniżającym traktowaniem albo karaniem.

Pierwszego dnia przedstawiciele KMPT, bezpośrednio po rozmowie wstępnej z kierownictwem placówki, udali się na teren ośrodka, aby sprawdzić warunki bytowe oraz ogólną atmosferę panującą w placówce. Obserwacje dokonywane w tym czasie są szczególnie istotne z uwagi na niezapowiedziany charakter wizytacji. Funkcjonariusze ani pracownicy nie mają bowiem możliwości wpłynięcia na zastaną sytuację. Cudzoziemcy przebywający w ośrodku uczestniczyli m.in. w zajęciach w bibliotece, korzystali z Internetu w przeznaczonych do tego celu pomieszczeniach, przebywali na świeżym powietrzu. W placówce panowała spokojna atmosfera, a sami cudzoziemcy w bezpośrednim kontakcie z wizytującymi nie wskazywali na stosowanie przemocy przez funkcjonariuszy.

Trzeciego dnia wizytacji, w związku z przekazaną przez kierownictwo Ośrodka informacją o rozpoczęciu przez cudzoziemców strajku głodowego, przedstawiciele KMPT udali się na rozmowę z mężczyznami, aby ustalić przyczyny zaistniałej sytuacji. Przedstawiciele KMPT informowali cudzoziemców o zakresie mandatu Krajowego Mechanizmu wskazując, że celem wizytacji jest rozpoznanie ogólnych warunków detencji, m.in. warunków bytowych, dostępu do pomocy medycznej, sposobu traktowania przez funkcjonariuszy. Jeden z cudzoziemców przekazał wówczas, że taka wizytacja nie jest potrzebna, ponieważ „warunki bytowe są dobre, funkcjonariusze traktują ich dobrze, a oni po prostu chcą opuścić ośrodek”.

Jako przyczynę frustracji i obniżonego nastroju cudzoziemcy wskazywali przede wszystkim zbyt długi czas trwania postępowań administracyjnych i związane z tym przedłużanie pobytu w placówce. Podkreślano także niezrozumienie przyczyn, dla których tego samego dnia zwolniono z ośrodka kilku obywateli Afganistanu.

W dniu zakończenia wizytacji przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur poinformowani zostali o buncie wywołanym próbą relokacji jednego z cudzoziemców, w trakcie którego kilkunastu cudzoziemców miało rzucać krzesłami w funkcjonariuszy Straży Granicznej. Wizytujący nie byli świadkami tego zdarzenia, dlatego zwrócili się do kierownika ośrodka z prośbą o przesłanie nagrań monitoringu, które zostaną zabezpieczone w związku z tym zdarzeniem.

W trakcie pięciodniowej wizytacji przedstawicielom KMPT udzielono dostępu do wszelkiej dokumentacji związanej ze sposobem traktowania cudzoziemców oraz ich pobytem w placówce (w tym do dokumentacji medycznej oraz psychologicznej), a także umożliwiono przeprowadzenie rozmów indywidualnych z cudzoziemcami bez obecności funkcjonariuszy.

Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur pragnie podkreślić, że wstępne wnioski wypływające z przeprowadzonych czynności nie pokrywają się z pojawiającymi się w ostatnich dniach doniesieniami medialnymi dotyczącymi domniemanych zajść w Ośrodku dla Cudzoziemców w Przemyślu.

Wszelkie sygnały świadczące o ewentualnych nieprawidłowościach w traktowaniu cudzoziemców będą poddane szczegółowej analizie, a ostateczne wnioski i rekomendacje przedstawione zostaną w raporcie powizytacyjnym.