Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Podział na zespoły robocze, włączenie w kampanię dot. dostępności wyborów prezydenckich, kampania świadomościowa dotycząca praw osób z niepełnosprawnościami czy współtworzenie spotkań upowszechniających wiedzę o sposobach wspierania obywateli przez RPO – to tylko kilka zaplanowanych działań Rady Osób z Niepełnosprawnościami, które są efektem spotkania 10 stycznia 2025 r.

Trzecie spotkanie niedawno utworzonej Rady Osób z Niepełnosprawnościami miało na celu zaplanowanie działań grupy na 2025 rok.

Zebranie otworzyła pełnomocniczka RPO ds. praw osób z niepełnosprawnościami Monika Wiszyńska-Rakowska, przedstawiając zebranym nowego pracownika Biura RPO prof. Błażeja Kmieciaka, głównego koordynatora ds. ochrony zdrowia psychicznego.

- Będę mógł być dla państwa także wsparciem w tych sytuacjach, w których temat niepełnosprawności i zdrowia psychicznego będzie się przenikał. I pewnie tutaj, we współpracy z państwem, pewnie moja osoba w jakiś sposób się pojawi – podkreślał otwartość współpracy na rzecz zdrowia psychicznego prof. Kmieciak.

Propozycje współpracy Rady i Biura RPO

Następnie rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek przedstawił Radzie kilka działań współpracy z Biurem RPO.

- Chcielibyśmy oddać pod Państwa dyskusję i rozwagę pewne inicjatywy, które planujemy na 2025 r. w Biurze. Liczę na to, że Państwo z życzliwością spojrzą na katalog tych spraw i zechcą włączyć się - przynajmniej w niektóre, choć mamy nadzieję, że we wszystkie – mówił RPO.

Pierwsza propozycja to współtworzenie lokalnych spotkań edukacyjno-uświadamiających na temat sposobów wspierania obywateli przez Rzecznika oraz możliwości składania swoich spraw w postaci wniosków do Biura RPO.

- Obserwujemy w praktyce to, że zwłaszcza w mniejszych miejscowościach ta wiedza wzrasta, ale w dalszym ciągu jest nie jest wystarczająco rozpowszechniona – przyznał Rzecznik.

Druga istotna inicjatywa to włączenie się w kampanię "Wybory dostępne dla wszystkich", która ma przypominać o dostępności wyborów oraz wpływać na polityków i instytucje publiczne. W ramach kampanii Biuro RPO prawdopodobnie będzie koordynować akcję kontroli lokali wyborczych na podstawie przygotowanego kwestionariusza. Taką kontrolę może przeprowadzić każdy obywatel po wcześniejszym przeszkoleniu i zapoznaniu z kwestionariuszem.

- I kolejna sprawa. W lipcu będziemy obchodzili miesiąc dumy osób z niepełnosprawnościami. W związku z tym chcielibyśmy współtworzyć z Państwem kampanię uświadamiającą w mediach społecznościowych, związaną z tym szczególnym czasem z punktu widzenia ochrony praw osób z niepełnosprawnościami. Planujemy również, wspólnie z Państwem, zorganizować konferencję dotyczącą praw osób z niepełnosprawnościami. To jest naszym zdaniem potrzebne z uwagi na to, że w przyszłym roku Polska będzie przedstawiać sprawozdania ze stanu wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych – mówił Rzecznik.

RPO zachęcił również przedstawicieli i przedstawicielki Rady do spotkań z pracownikami Biura RPO w ramach wewnętrznej akcji Żywej Biblioteki oraz uczestnictwa w spotkaniu nowo utworzonego Zespołu ds. Dostępności w Biurze RPO.

- To są nasze inicjatywy, które chcieliśmy Państwu przedstawić. Natomiast to Państwo są tu najważniejsi. Jeżeli którykolwiek z tych pomysłów uważają Państwo za niewłaściwy, wymagający redefiniowania lub jeśli mają Państwo własne pomysły, to prosimy szczerze nam o tym powiedzieć – poprosił Rzecznik.

Część osób z Rady podczas spotkania zapisała się do poszczególnych propozycji. W związku z dużą liczbą informacji część przedstawicieli i przedstawicielek Rady przemyśli propozycje i przekaże swe decyzje drogą mailową.

Wewnętrzne podziały na rzecz dobra wspólnego

Drugi punkt programu dotyczył wewnętrznego funkcjonowania Rady Osób z Niepełnosprawnościami.

Przed spotkaniem temat ten był omawiany przez prezydium Rady: Bartosza Radomskiego, Ewę Furgał, Macieja Kowalskiego i Olgę Białokozowicz oraz przedstawicieli BRPO: Barbarę Imiołczyk, dyrektor Centrum Projektów Społecznych i Angelikę Greniuk, sekretarza Rady z Centrum Projektów Społecznych. W związku z liczebnością grupy, różnymi obszarami działań członków i członkiń Rady, prezydium Rady podjęło decyzję o podziale grupy na zespoły robocze, w których łatwiej jest pracować osobom ukierunkowanym na dany obszar.

Na podstawie dwóch spotkań Rady i indywidualnego kontaktu z częścią uczestników Rady, prezydium Rady wraz z Sekretarzem Rady opracowało dokument analizy potrzeb i zainteresowań osób w Radzie.  Wiceprzewodniczące Ewa Furgał i Olga Białokozowicz stworzyły podział na zespoły robocze, który zaprezentowały na styczniowym spotkaniu.

Ostatecznie Rada przyjęła następujący podział zespołów roboczych wraz z przykładowym zakresem tematycznym. Zakres ten będzie na bieżąco analizowany - zgodnie demokratycznymi głosami wewnątrz danego zespołu.

1. Grupa prawna (w tym np. monitoring przepisów, propozycje zmian, asystencja, mieszkalnictwo, wspierane podejmowanie decyzji)
2. Grupa ds. samorzecznictwa i edukacji o prawach OzN (np. kampanie i inne działania skierowane do społeczeństwa i społeczności OzN, edukacja w zakresie aktywności obywatelskiej „Co RPO może zrobić w twojej sprawie”)
3. Grupa ds. dostępności (np. monitoring instytucji, rynek pracy, opieka medyczna, AAC, podejmowanie decyzji, opieka wytchnieniowa), w tym:
   - Wyodrębniona grupa ds. dostępności osób głuchych
4. Grupa ds. przeciwdziałania przemocy i dyskryminacji (np. wobec kobiet, osób LGBT+ i osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego).

Podsumowując, Rada będzie działać w wewnętrznych zespołach/ grupach roboczych; część przedstawicieli w Radzie podejmie zaangażowanie w działaniach wspólnych z Biurem RPO.