Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zastępca RPO Wojciech Brzozowski przyjął 7 maja 2025 r. w Biurze RPO delegację ograniczonej misji obserwacyjnej wyborów Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR), przebywającą w Polsce w związku z wyborami prezydenckimi, które odbędą się 18 maja 2025 r.

W składzie delegacji byli analityk prawny Donald Bisson, analityczka polityczna Tatyana Hilscher-Bogussevich oraz asystent Michał Rejmer.

Podczas spotkania rozmawiano o zaangażowaniu urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich w ochronę praw wyborczych oraz działaniach podejmowanych w związku ze zbliżającymi się wyborami.

Poruszono m.in. kwestię dostępności kampanii wyborczej i dostosowania lokali wyborczych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, praw wyborczych osób pozbawionych wolności oraz pacjentów szpitali psychiatrycznych. Rozmawiano też o perspektywie zniesienia instytucji ubezwłasnowolnienia, przeciwdziałaniu mowie nienawiści, zasadach finansowania kampanii wyborczej oraz stwierdzaniu ważności wyborów przez Sąd Najwyższy.

- - -

Misja obserwacji wyborów ODIHR przebywa w Polsce w związku z wyborami prezydenckimi, na zaproszenie polskich władz. Zgodnie z wynikami przedwyborczej oceny potrzeb, ODIHR oddelegował do Polski tzw. ograniczoną misję obserwacyjną wyborów (Limited Election Observation Mission, LEOM). Format ten jest stosowany w przypadkach, kiedy zastrzeżenia dotyczą przede wszystkim otoczenia przedwyborczego, przygotowań do wyborów, kampanii wyborczej, relacji w mediach oraz rozpatrywania sporów wyborczych, a nie technicznej realizacji procesu głosowania w dniu wyborów. ODIHR obserwuje wybory w Polsce już po raz siódmy od 2007 roku. Ostatnimi obserwowanymi przez ODIHR wyborami w Polsce były wybory parlamentarne w 2023 roku.

Celem misji jest ocena wyborów pod kątem zgodności ze zobowiązaniami w stosunku do OBWE, a także z innymi zobowiązaniami i normami o charakterze międzynarodowym dotyczącymi demokratycznych wyborów oraz z przepisami prawa krajowego. W trakcie obserwacji odbywają się spotkania z przedstawicielami władz krajowych, partii politycznych, a także z przedstawicielami sądownictwa, społeczeństwa obywatelskiego i mediów.

Misja opublikuje raport okresowy w trakcie wykonywania swojej pracy. W dniu następującym po dacie wyborów wstępne wnioski misji zostaną przedstawione na konferencji prasowej. Raport końcowy podsumowujący pracę misji zostanie opublikowany za około kilka miesięcy.