Biuletyn Informacji Publicznej RPO

23 stycznia 2024 r. odbyło się posiedzenie Rady ds. Samorządu Terytorialnego Narodowej Rady Rozwoju, w trakcie którego zostały poruszone zagadnienia dotyczące dostosowania lokali wyborczych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W posiedzeniu wzięła udział pełnomocniczka RPO ds. praw osób z niepełnosprawnościami Monika Wiszyńska-Rakowska.

Przedstawicielka Rzecznika zaprezentowała wyniki raportu Rzecznika Praw Obywatelskich pt. „Lokale wyborcze dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami w wyborach samorządowych i w wyborach do Parlamentu Europejskiego”. Kontrola objęła 487 lokali wyborczych na terenie całego kraju (we wszystkich województwach), a jedynie w przypadku 14% kontrolowanych lokali (67/487) nie wykryto żadnego naruszenia przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych z 2011 r.

Do najczęściej stwierdzanych uchybień należały:

• Brak dodatkowego oświetlenia w miejscu głosowania (48%);
• Brak odpowiednio dostosowanych dwóch wysokości miejsca do głosowania w miejscu zapewniającym tajność głosowania dla osób z niepełnosprawnościami (41%);
• Brak wyróżnienia krawędzi stopni schodów prowadzących do lokalu wyborczego oraz wewnątrz lokalu (35%);
• Nieodpowiednia wysokość zawieszenia obwieszczeń i informacji Państwowej Komisji Wyborczej (21%);
• Zbyt wysoka urna wyborcza (18%).

Zapewnienie zgodności wyposażenia lokalu z wymogami Rozporządzenia nie jest kwestią obojętną dla wypełnienia obowiązków członków obwodowej komisji wyborczej. W ramach przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że 24% członków obwodowych komisji wyborczych stwierdziło, że podczas szkoleń nie było mowy o powyższym Rozporządzeniu. Z kolei 27% członków obwodowych komisji wyborczych przyznało, że nie zna lub nie rozumie wymogów dostępności lokalu wyborczego dla osób z niepełnosprawnościami.

W końcowej części wystąpienia Monika Wiszyńska-Rakowska wskazała, że podejmowanie działania na rzecz zapewnienia dostępności lokali wyborczych wymaga uwzględnienia potrzeb wyborców z różnymi niepełnosprawnościami, w tym osób niewidomych, niedowidzących, osób głuchych i słabosłyszących. Podejmowane działania pozwolą również uwzględnić potrzeby osób starszych, rodziców z małymi dziećmi i osób z innymi trudnościami.