Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Eksperci BRPO odpowiadają na pytania pod bezpłatnym telefonem 800 676 676. Podejmują też interwencje i wyjaśniają sytuacje sporne i wątpliwe. O tym można przeczytać tu: INTERWENCJE RPO W SPRAWIE KORONAWIRUSA

Czy mogę pojechać na pogrzeb matki do miejscowości odległej o 100 km?

Tak.

Zgodnie z treścią § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wprowadzono zakaz przemieszczania się. W przepisie tym przewidziano kilka wyjątków m.in. w celu sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych. Udział w pogrzebie matki jest tego typu okolicznością.

Policja ukarała córkę 500-złotowym mandatem za brak rękawiczek ochronnych na ulicy.

W tej sytuacji Policja nie powinna była nałożyć mandatu. Żaden przepis prawa nie nakłada (obecnie) na obywateli Obowiązku nakładania rękawiczek na ulicy podczas przemieszczania się.

Trzeba teraz złożyć do sądu rejonowego, który działa w miejscu, gdzie został nałożony mandat, wniosek o uchylenie mandatu. Uwaga, trzeba to zrobić nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu (czyli od dnia przyjęcia mandatu).

Prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie. Uchylenie mandatu następuje nie tylko na wniosek ukaranego, ale też na wniosek organu, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę (czyli może to zrobić sama policja), albo z urzędu (art.101 k.p.w.- kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

O uchyleniu mandatu sąd orzeka postanowieniem (art. 32 § 2 k.p.w. zdanie drugie): może uchylić mandat albo odmówić uchylenia mandatu, bądź oddalić wniosek ukaranego o jego uchylenie. Cokolwiek postanowi, nie jest to już zaskarżalne, (zgodnie z art. 103 § 3 k.p.w. zażalenie w postępowaniu w sprawach o wykroczenia służy tylko w wypadkach wskazanych w ustawie, a w art. 101 k.p.w. go nie przewidziano.

Sądem uprawnionym do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest Sąd Rejonowy właściwy do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona grzywna.

Uwaga: w sytuacji, gdy uważamy, że mandat za wykroczenie wystawiany jest niesłusznie, przysługuje nam prawo odmowy przyjęcia mandatu. W takiej sytuacji Policja musi skierować wniosek o ukaranie do Sądu, który rozstrzyga, czy doszło do popełnienia wykroczenia, czy też nie.

Pamiętaj: jeżeli przyjmiesz mandat tj. złożysz podpis pod potwierdzeniem jego otrzymania – staje się on z tą chwilą prawomocny i podlega wykonaniu.

Skończył mi się właśnie zasiłek dla bezrobotnych: czy w obecnej sytuacji mogę liczyć na coś więcej.

Trzeba w tej sytuacji złożyć (drogą elektroniczną) wniosek o zasiłek do miejskiego/gminnego ośrodka pomoc społecznej. To, czy świadczenie zostanie przyznane, zależy od dochodu, w zależności od rodzaju prowadzonego gospodarstwa domowego. Do tej pory Sejm nie przyjął szczególnych uregulowań mających na celu pomoc osobom bezrobotnym, w tym osobom bezrobotnym bez prawa do zasiłku.

Chcę odebrać samochód z naprawy – oddałem go tam 5 tygodni temu. Czy mogę pojechać do warsztatu z kolegą? Samochód jest mi potrzeby do dojazdu do pracy

Odebranie samochodu po to, by jeździć nim do pracy, wydaje się zasadne.

Zgodnie z treścią § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wprowadzono zakaz przemieszczania się. W przepisie tym przewidziano kilka wyjątków m.in. dot. sytuacji wykonywania czynności zawodowych. W zgłoszonym problemie wydaje się uzasadnione odebranie naprawionego pojazdu i wykorzystywanie go w dojazdach do pracy; korzystanie z samochodu prywatnego ogranicza możliwość zarażenia w porównaniu z np. transportem publicznym.

Liczba osób poruszających się samochodem nie jest określona w tym rozporządzeniu. Jak w każdej sytuacji powinniśmy kierować się zasadą minimalizowania ryzyka i jeśli nie jest to konieczne, unikać kontaktów z innymi osobami.

Chcę złożyć wniosek o wpis do Ksiąg Wieczystych. W sądzie powiedziano mi, że nie przyjmują wniosków i „nie pracują”.

Sprawy dotyczące ksiąg wieczystych nie należą do katalogu spraw pilnych, które teraz sąd muszą rozpatrywać. Wniosek można jednak wysłać do sądu pocztą.

Sądy na czas epidemii zawiesiły przyjęcia stron, sprawy co do zasady rozpatrywane są, jeśli ustawa to dopuszcza, na posiedzeniach niejawnych, bez obecności stron. Ustawodawca w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.) postanowił o zawieszeniu biegu terminów procesowych i sądowych, a w art. 14a określił, jakie sprawy są pilne. W ramach katalogu spraw pilnych nie znajdują się postępowania wieczystoksięgowe.

Jeśli nie ma możliwości złożenia osobiście pisma do sądu, to należy je wysłać drogą pocztową.

Mam zaplanowaną przeprowadzkę. Zawarłam już nową umowę najmu i chce przewieźć wszystkie swoje rzeczy z Katowic do Piotrkowa Trybunalskiego. Czy mogę?

Wydaje się, że tak – trzeba się jednak będzie przekonująco wytłumaczyć policji:

Mamy ogólnokrajowy zakaz przemieszczania się. Od tego zakazu w § 5 Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r.  zostały przewidziane cztery wyjątki od zakazu przemieszczania, w tym zaspokajanie niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego. Przeprowadzka dokonywana w celu stałego zamieszkania wydaje się mieścić z zakresie niezbędnej potrzeby życia codziennego, zatem przemieszczanie się w celu realizacji przeprowadzki nie powinno podlegać ukaraniu. Należy jednak opisać tę sytuację i cel podróży Policji w czasie ewentualnej kontroli.

Czy mogę pojechać na budowę domu, skoro prace są nadal prowadzone przez firmę budowlaną?

Tak jak w poprzednim przypadku - nadzór nad procesem inwestycyjnym wydaje mieścić się w granicach wyjątków określonych w zakazującym poruszania się po kraju rozporządzeniu Rady Ministrów z 31 marca 2020 r. w (zaspokajanie niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego).

Czy sanepid ma prawo bez podania powodu tj. podstawy prawnej przedłużyć jej kwarantannę? Powinna mi się skończyć w środę o północy, a została przedłużona do soboty do północy. Powodem kwarantanny jest powrót z zagranicy

Okres kwarantanny wynosi 14 dni, ale można go przedłużyć.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7.03.2020 r. w sprawie wykazu chorób powodujących powstanie obowiązku kwarantanny, chorobą powodującą powstanie obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego jest choroba wywołana koronawirusem SARS-CoV-2 (COVID-19). Okres kwarantanny rozporządzenie określa na 14 dni z możliwością jego przedłużenia.

Podstawą tego rozporządzenia jest ustawa z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Ona zaś mówi, ze kwarantanna wynosi maksymalnie 21 dni (art. 34 ust 2). To jest maksymalna granica.

Jestem pracownikiem punktu optycznego w centrum handlowym, punkt nie działa ale pracodawca każe mi przychodzić do pracy.

Nawet w sytuacji , kiedy salon optyczny jest zamknięty dla klientów z uwagi na obowiązujące przepisy, pracodawca ma prawo zorganizować i zlecić do wykonania pracownikom inne czynności takie jak np. inwentaryzacja towaru, robienie porządków lub innych czynności pracowniczych związanych bezpośrednio, z prowadzonym przez pracodawcę przedsiębiorstwem oraz stanowiskiem pracy. W takim przypadku pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia za świadczoną pracę.