Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Eksperci BRPO odpowiadają na pytania pod bezpłatnym telefonem 800 676 676. Podejmują też interwencje i wyjaśniają sytuacje sporne i wątpliwe. O tym można przeczytać tu: INTERWENCJE RPO W SPRAWIE KORONAWIRUSA

Pani, której partner przebywa w zakładzie karnym pyta, kiedy będą zniesione obostrzenia dla skazanych, skarży się na brak informacji ze strony Służby Więziennej.

RPO systematycznie reaguje na wnioski osób pozbawionych wolności i ich rodzin dotyczące ochrony przed koronawirusem wobec pogorszenia się sytuacji osób osadzonych, poprzez brak widzeń, przepustek, możliwości pracy na zewnątrz jednostek penitencjarnych. Od marca kierował liczne wystąpienia generalne zarówno do Ministra Sprawiedliwości, premiera jak i Służby Więziennej ( IX.517.664.2020; KMP.071.4.2020; KMP.571.3.2020; IX.517.676.2020).

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadziła dodatkowe rozwiązania, w celu ograniczenia lub wyeliminowania epidemii, umożliwiające osobom skazanym udzielenie przerw w wykonaniu kary lub umieszczenia skazanego w odpowiednim zakładzie leczniczym ( art. 14C ,14D).

Na dzień 26 maja w dalszym ciągu wstrzymane jest zatrudnienie osadzonych poza terenem jednostki penitencjarnej, udzielenie osadzonym widzeń bezpośrednich, odprawienie nabożeństw.

Wszelkie informacje umieszczane są na stronie Służby Więziennej www.sw.gov.pl .

5 maja pani zawarła umowę zlecenia na pierwszą w jej życiu pracę, na okres próbny. Obecnie jest na kwarantannie. Pyta czy otrzyma zasiłek chorobowy.

Zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która jest objęta ubezpieczeniem chorobowym. Świadczenie nie przysługuje osobom zatrudnionym na umowę zlecenie, w przypadku nieopłacania składek na ubezpieczenie chorobowe.

Należy także zwrócić uwagę, że prawo do zasiłku chorobowego nabywa się po upływie ustalonego okresu ubezpieczenia. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2020.870 t.j.), ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Od tej zasady istnieją wyjątki przewidziane w art. 4 ust. 3 ww. ustawy. Zgodnie z art. 4 ust. 2 ww. ustawy, do okresu ubezpieczenia chorobowego, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi zasiłku chorobowego można zapoznać się na stronie internetowej ZUS:

https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-chorobowy/z-ubezpieczenia-chorobowego/prawo-do-zasilku-i-okres-przyslugiwania

Informacje na temat świadczenia chorobowego dla osób objętych obowiązkową kwarantanną można zaś znaleźć na stronie internetowej ZUS:

https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/swiadczenia-chorobowe-dla-osob-objetych-obowiazkowa-kwarantanna-po-przekroczeniu-granicy/2556004

Pan pyta, czy sądy już normalnie funkcjonują, bo jest zainteresowany uzyskaniem wpisu do księgi wieczystej hipoteki na rzecz banku, co umożliwi mu uzyskanie obniżenia oprocentowania kredytu.

Na podstawie przepisów określonych w tzw. Traczy Antykryzysowej 3.0 następuje stopniowe „odmrażanie” pracy sądów.

Sądy mogą przeprowadzać rozprawy lub posiedzenia jawne z użyciem środków technicznych, umożliwiających ich przeprowadzenie na odległość z jednoczesnym przekazem obrazu i dźwięku.

Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, zaś przeprowadzenie wymaganych przez ustawę rozprawy lub posiedzenia jawnego mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w nich uczestniczących i nie można przeprowadzić ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, a żadna ze stron nie sprzeciwiła się przeprowadzeniu posiedzenia niejawnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia ich o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne.

Zwiększony został katalog spraw pilnych. Są to sprawy dotyczące m. in. tymczasowego aresztowania, orzeczenia środka zabezpieczającego, wyrażenia zgody na zabieg medyczny,  ustalenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Należy zauważyć, że prezes właściwego sądu może zarządzić rozpoznanie każdej sprawy jako pilnej, jeżeli jej nierozpoznanie mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego, albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną, a także gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości.

Od 23 maja br. w związku z uchwaleniem ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020, poz. 875) zaczęły biec terminy procesowe i sądowe, np. na zaskarżenie orzeczenia. Uchylone zostały przepisy będące podstawą do zawieszenia biegu terminów.

W kwestii organizacji pracy konkretnego sądu oraz obowiązujących ograniczeń w ich funkcjonowaniu,  warto zapoznać się z aktualnymi informacjami dotyczącymi organizacji pracy poszczególnych sądów (komunikaty, zarządzenia dyrektorów, prezesów sądów), które są podane do wiadomości na stronach internetowych tych instytucji.

Komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich o „odmrożeniu” działania sądów: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/wazna-informacja-%E2%80%9Eodmrozenie%E2%80%9D-sadow

Pani pyta, kiedy nastąpi otwarcie basenów ?

Pewne jest, że otwarcie basenów będzie wiązało się z obowiązkiem wprowadzenia określonych reżimów sanitarnych. Niestety na ogłoszenie tych zasad musimy zaczekać.

Tak więc osoby, które z niecierpliwością oczekują na otwarcie basenów muszą jeszcze zaczekać, a przed udaniem się do obiektów sportu i rekreacji sprawdzić, jakie rygory będą ich obowiązywały oraz jakie obowiązki dot. zapewnienia bezpieczeństwa spoczywają na właścicielu oraz obsłudze.

Pan jest osobą „współpracującą” z przedsiębiorcą (płaci takie same składki jak przedsiębiorca, mimo iż nim nie jest ), ale ani tarcza 2 ani 3 nie gwarantuje mu żadnej pomocy, ponieważ nie jest pracownikiem ani przedsiębiorcą,  w związku z tym nie ma prawa m.in do postojowego, czy chociażby mikropożyczki.

Ustawa  z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych  oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie przewiduje postojowego ani pożyczki dla osoby współpracującej. Ze świadczenia postojowego może skorzystać przedsiębiorca oraz osoba wykonująca umowę cywilnoprawną. ( art. 15zq ustawy).  Z pożyczki do 5.000 zł  na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r. ( art.15 zzd). Ustawa  przewiduje  natomiast  zwolnienie z obowiązku opłacania  należności z tytułu składek ustalone od obowiązującej ją najniższej podstawy wymiaru tych składek. ( 31zo ust. 4) Informacja o składkach na ubezpieczenie emerytalne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych, zwolnionych z obowiązku ich opłacania, ewidencjonowana jest na koncie ubezpieczonego, o którym mowa w art. 40 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jako składka wpłacona ( art. 31 zr).  W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych, jeżeli przepisy uzależniają prawo lub wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych od opłacenia składek, składki na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 31zo, zwolnione z obowiązku ich opłacania traktuje się jak składki opłacone. Osoba prowadząca pozarolniczą działalność i osoba z nią współpracująca oraz duchowny zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jeżeli podlegała ubezpieczeniu chorobowemu w dniu 1 lutego 2020 r. Osoba, której dotyczy zwolnienie z obowiązku odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne i zgłoszeni przez nią do tego ubezpieczenia członkowie rodziny zachowują prawo do świadczeń określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. ( art.31 zs).

Pan chciał przedłużyć umowę w salonie Orange. Pracownik nie pozwolił wejść wraz z żoną do salonu choć jest to pomieszczenie bardzo obszerne. Oboje byli w maseczkach.

Obecnie w punktach handlowo usługowych może przebywać  nie więcej niż 1 osoba na 15 m2 powierzchni. Mówi o tym § 8 ust. 4 pkt.2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Dodatkowo osoby tam przebywające muszą mieć zakryte usta i nos zgodnie z wytycznymi zawartymi w § 17 tego rozporządzenia. Z informacji prasowych wynika, że limit osób przebywających w takich punktach zostanie zniesiony od dnia 30 maja 2020 r. z zachowaniem obowiązku zakrywania ust i nosa maseczką.

Aktualne informacje można znaleźć na stronie https://www.gov.pl/web/koronawirus/4-etap-odmrazania

Panie są wspólniczkami  i prowadzą spółkę jawną -  działalność księgowa. Skarżą się, że nie mogą otrzymać mikropożyczki z urzędu pracy. Złożyły wniosek, a organ twierdzi, że jako wspólniczki spółki jawnej nie są przedsiębiorcami w rozumieniu CEIDG. Organ nie wydaje decyzji odmownej po prostu nie proceduje. Panie pytają, czy organ zgodnie z prawem odmawia im przyznania pożyczki ?

Zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w myśl art. 15 zzd w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19 starosta może, na podstawie umowy, udzielić ze środków Funduszu Pracy jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

Zatem z możliwości dofinasowania w formie  pożyczki mogą skorzystać mikroprzedsiębiorcy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tj. przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro),

Pożyczka jest udzielana , w celu pokrycia bieżących kosztów prowadzenia tej działalności.

O pożyczkę mogą ubiegać się także mikroprzedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają i nigdy nie zatrudniali pracowników.

Ta sama ustawa wskazuję nam , jedną z definicji przedsiębiorcy , którym jest zgodnie z Art. 4. 1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.

Skoro spółka jawna  jest spółką osobową , zgodnie z ustawą kodeks spółek handlowych posiada zdolność prawną  na podstawie art.  8. 

§ 1. Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Właściwym rejestrem do rejestracji spółki jawnej , jest rejestr przedsiębiorców prowadzony przez Krajowy Rejestr Sądowy. Pomimo tego, że  wspólnicy  spółki jawnej w opisanym przypadku to  osoby fizyczne , które nie są wpisane do rejestru CEIDG , ponieważ nie ma takiego obowiązku prawnego, to należy podkreślić, że sama spółka jawna jest przedsiębiorcą, w rozumieniu ww. przepisów.

Dlatego spółka jawna może być wnioskodawcą , w zakresie otrzymania mikropożyczki z Funduszu Pracy.

Przepisy kodeksu spółek handlowych nie wymagają, aby wspólnicy spółki jawnej posiadali status przedsiębiorcy, bo działalność gospodarczą wykonują oni w ramach zawiązanej spółki jawnej.

W przedstawionym stanie faktycznym , jeśli wspólniczki spółki nie są wpisane do rejestru CEIDG , mogą jak najbardziej zawnioskować o pożyczkę jako spółka.