Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich z własnej inicjatywy podjął sprawę interwencji Policji 19 września 2023 r. w Otwocku wobec posłanki Kingi Gajewskiej
• 20 września 2023 r. zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do komendanta stołecznego policji nadinsp. Pawła Dzierżaka o zbadanie sprawy, ze szczególnym uwzględnieniem istnienia podstaw prawnych i faktycznych do interwencji
• Wątpliwości z punktu widzenia ochrony praw jednostki dotyczą podstaw faktycznych i prawnych czynności podjętych przez funkcjonariuszy, a także zastosowania środków przymusu bezpośredniego wobec osoby, która korzysta z nietykalności poselskiej
• AKTUALIZACJA: W Komendzie Stołecznej Policji wdrożono czynności wyjaśniające w trybie art. 134i ust. 4 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji, które pozostają w toku - głosi odpowiedź KSP z 17 października 2023 r.
• AKTUALIZACJA2: 19 października 2023 r. media opublikowały wiadomości o jednoznacznym stanowisku Komendy Stołecznej Policji, że nie ma i nie będzie postępowania dyscyplinarnego wobec interweniujących policjantów, gdyż w ich działaniu nie dopatrzono się uchybień
• W związku z tym ZRPO Stanisław Trociuk zwraca się do KSP o nadesłanie w terminie 7 dni sprawozdania z czynności wyjaśniających

Z art. 105 ust. 5 Konstytucji RP wynika, że poseł nie może być zatrzymany lub aresztowany bez zgody Sejmu, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. W art. 10 ust. 2 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora sprecyzowano, że zakaz zatrzymania obejmuje wszelkie formy pozbawienia lub ograniczenia wolności osobistej posła przez organy stosujące przymus.

Formę ograniczenia wolności osobistej wobec posła stanowi zastosowanie wobec niego środków przymusu bezpośredniego, są one bowiem używane w celu wymuszenia określonego zachowania.

Z filmów dostępnych w internecie wynika, że funkcjonariusze podejmujący interwencję byli informowani, iż Kinga Gajewska jest posłanką – zarówno przez nią samą, jak i przez inne osoby.

Pomimo to nie zweryfikowali tej informacji na miejscu poprzez umożliwienie okazania legitymacji poselskiej, lecz zastosowali środki przymusu bezpośredniego w postaci siły fizycznej w celu doprowadzenia do samochodu policyjnego, w którym posłanka została zamknięta. Dopiero wówczas nastąpiła stosowna weryfikacja jej statusu.

Stanisław Trociuk zwraca się do nadinsp. Pawła Dzierżaka o zbadanie sprawy, ze szczególnym uwzględnieniem istnienia podstaw prawnych i faktycznych do interwencji. W piśmie z 20 września 2023 r. zwraca się także o ustalenie, dlaczego funkcjonariusze nie zweryfikowali na miejscu informacji o mandacie poselskim osoby, wobec której podejmowali interwencję, lecz zastosowali wobec niej środki przymusu bezpośredniego. Ponadto prosi o poinformowanie o ustaleniach w całej sprawie.

Odpowiedź Komendanta Stołecznego Policji

W odpowiedzi z 17 października 2023 r. Komendant Stołeczny Policji informuje, że w tej sprawie w Komendzie Stołecznej Policji wdrożono czynności wyjaśniające w trybie art. 134i ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2023 r. poz. 171 z późn. zm.), które pozostają w toku.

Przepis ten mówi o tym, że jeżeli zachodzą wątpliwości co do popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, jego kwalifikacji prawnej albo tożsamości sprawcy, przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego przełożony dyscyplinarny zleca przeprowadzenie czynności wyjaśniających. Czynności te należy ukończyć w terminie 30 dni. W szczególnych przypadkach ze względu na charakter sprawy czynności wyjaśniające za zgodą przełożonego właściwego w sprawach dyscyplinarnych mogą być kontynuowane w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia wydania postanowienia, o którym mowa w ust. 4a.

Kolejne pismo do KSP

Stanisław Trociuk nawiązuje do pisma KSP z 17 października 2023 r., w którym poinformowano Rzecznika, że w sprawie interwencji funkcjonariuszy wobec posłanki Kingi Gajewskiej zainicjowano czynności wyjaśniające w trybie art. 134i ust. 4 ustawy o Policji.

Jednocześnie zwraca uwagę, że 19 października 2023 r. media opublikowały wiadomości o jednoznacznym stanowisku Komendy Stołecznej Policji (na twitterze), że nie ma i nie będzie postępowania dyscyplinarnego wobec interweniujących policjantów, gdyż nie dopatrzono się uchybień w ich działaniu.

Działając w oparciu o przepisy art. 13 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, Stanisław Trociuk zwraca się do Komendanta Stołecznego Policji o nadesłanie w terminie 7 dni od daty otrzymania tego pisma sprawozdania ze wspomnianych czynności wyjaśniających, tj. sprawozdania, o jakim mowa w art. 134i ust. 4e ustawy o Policji.

II.519.1051.2023