Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatele Ukrainy skarżą się na wstrzymanie wypłat świadczeń wychowawczych z powodu utraty statusu „UKR" - mimo że nie opuszczali Polski na okres powyżej 30 dni
• Świadczenie wychowawcze stanowi znaczną część budżetu uchodźców, a często jest ich jedynym źródłem utrzymania 
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich pisze do prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ws. sprawnego rozpatrywania wniosków o wznowienie tych świadczeń
• AKTUALIZACJA: Wobec braku odpowiedzi ZRPO pyta prezes Gertrudę Uścińską o działania w celu sprawnego rozpatrywania wniosków o wznowienia wypłaty tych świadczeń 

Do Biura RPO wpływają liczne skargi obywateli Ukrainy, którym wstrzymano wypłatę świadczenia wychowawczego z powodu utraty statusu „UKR". Wskazują oni, że nie opuszczali terytorium Polski na okres powyżej 30 dni - co powoduje utratę tego statusu z mocy prawa. W niektórych przypadkach utrata statusu nastąpiła mimo nieprzerwanego pobytu w Polsce.

Rzecznik zwrócił się w tej sprawie do pełnomocnika rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy Pawła Szefernakera i czeka na odpowiedź.

Utrata statusu „UKR" powoduje poważne utrudnienia dla obywateli Ukrainy wychowujących dzieci. Jej skutkiem jest m.in. wstrzymanie wypłaty świadczenia wychowawczego. Podstawą wypłaty świadczenia z uwzględnieniem wyrównania jest aktualizacja danych w rejestrze Straży Granicznej.

Ze skarg wpływających do Rzecznika - oraz odpowiedzi Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej na interpelację ws.  problemów obywateli Ukrainy dotyczących nieuzasadnionej utraty świadczenia wychowawczego - wynika duża skala tego zjawiska. Przejawem jest wydłużający się okres oczekiwania na załatwienie tych spraw.

Obywatele Ukrainy, którzy schronili się przed wojną w Polsce, podnoszą, że świadczenie wychowawcze stanowi znaczną część ich budżetu, a często jest jedynym źródłem utrzymania. Wstrzymanie jego wypłaty szczególnie dotkliwie odczuwają osoby opiekujące się dziećmi z niepełnosprawnościami, które z powodu bezpośredniej i stałej opieki nad dzieckiem nie mogą podjąć zatrudnienia.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk pyta Prezes ZUS o działania podejmowane w celu sprawnego rozpatrywania wniosków dotyczących wznowienia świadczeń wychowawczych dla obywateli Ukrainy.

Ponowne pismo do ZUS

Do BRPO nadal wpływają liczne skargi obywateli Ukrainy, którym wstrzymano wypłatę świadczenia wychowawczego, a także świadczenia z programu „Dobry Start" i rodzinnego kapitału opiekuńczego.

Podnoszą oni, że nie są informowani przez organ rentowy o przyczynie wstrzymania wypłaty. Informację otrzymują dopiero, gdy zwrócą się do ZUS. Często następuje to po kilku miesiącach od wstrzymania wypłaty. Problemem jest też długi czas oczekiwania na odpowiedź ZUS.

W związku z tym, a także z brakiem odpowiedzi na wystąpienie z  20 lipca 2023 r., ZRPO Stanisław Trociuk prosi prezes ZUS o informację o podejmowanych przez ZUS działaniach w celu sprawnego rozpatrywania wniosków ws. wznowienia wypłaty świadczeń wychowawczych  dla obywateli Ukrainy.

III.7064.741.2023