Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Trwa śledztwo w sprawie znęcania się starszych stopniem funkcjonariuszy Służby Więziennej nad młodszymi w Zakładzie Karnym w Kłodzku w latach 2012-2018
• Z punktu widzenia praw i wolności obywatelskich funkcjonariuszy zaczynających karierę wystąpienie zjawiska "fali" w środowisku więzienników budzi niepokój
• Jest ono znane z przeszłości wobec młodszych stażem poborowych czy w podkulturze więziennej, ale było marginalne w odniesieniu do funkcjonariuszy SW

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się do dyrektora generalnego SW gen. Jacka Kitlińskiego o informacje dotyczące tego negatywnego zjawiska.

Media napisały o przypadkach fizycznego znęcania się przez starszych stopniem funkcjonariuszy Służby Więziennej nad młodszymi w Zakładzie Karnym w Kłodzku w latach 2012-2018. 

Z publikacji wynika, że zjawisko określane mianem „fali" trwało kilka lat i polegało na szarpaniu, biciu po twarzy, ściąganiu spodni, zakładaniu kajdanek, obezwładnianiu, przykuwaniu do grzejnika oraz zamykaniu w pustej celi.

Proceder przerwano w 2018 r. po zawiadomieniu prokuratury przez dyrektora Zakładu Karnego w Kłodzku o możliwości przestępstwa. Ostatnio, w związku z uwzględnieniem przez sąd zażalenia pokrzywdzonych i dyrektora ZK na postanowienie prokuratora o umorzeniu postępowania, śledztwo przedłużono do 30 czerwca 2023 r.

Niezależnie od śledztwa, z punktu widzenia praw i wolności obywatelskich funkcjonariuszy rozpoczynających karierę zawodową niepokój budzi wystąpienie zjawiska „fali" w środowisku SW. O ile bowiem takie zjawisko mogło w przeszłości występować w odniesieniu do młodszych stażem poborowych czy w podkulturze więziennej, a sporadycznie w środowisku policyjnym, o tyle jego występowanie wśród funkcjonariuszy SW było marginalne.

Dlatego zastępca RPO Stanisław Trociuk pyta Dyrektora Generalnego SW:

1. Czy opisywane w publikacjach prasowych zdarzenia były znane Panu Generałowi oraz, czy podległe organy podejmowały działania zmierzające do wyjaśnienia tej sprawy, a jeżeli tak to jakie zapadły w niej ustalenia i wnioski?
2. Czy w ostatnich 10 latach tego typu lub podobne zjawiska występowały w Służbie Więziennej, czy miały charakter incydentalny, czy też szerszy? Jeżeli tak, to jak się zakończyły? Czy podejmowane były działania dyscyplinarne i karne w stosunku do osób, które w służbie stosowały przemoc fizyczną i psychiczną, względnie w inny prześladowały funkcjonariuszy lub pracowników Służby Więziennej? Proszę o podanie ich liczby, czego dotyczyły, miejsc występowania oraz wyciągniętych konsekwencji służbowych (dyscyplinarnych i sądowych)
3. Czy Centralny Zarząd Służby Więziennej podejmował działania w zakresie szkoleń kadry, dotyczących pogłębienia wiedzy, przeprowadzania anonimowych ankiet w kwestii zapobiegania przemocy fizycznej i psychicznej oraz przeciwdziałania zjawiskom mobbingu (w tym „fali"), dyskryminacji i molestowania w Służbie Więziennej?

WZF.566.1.2023