Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Złożenie wniosku o pomoc jest utrudnione z uwagi na problemy techniczne; zmieniają się też poszczególne kryteria i terminy naboru – wynika z sygnałów obywateli i doniesień mediów  
• Innym problemem było nieobjęcie tą pomocą samotnych rolników
• Ponadto 14-dniowy termin na składanie wniosków należy uznać za zbyt krótki

Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk prosi o stanowisko wicepremiera, ministra rolnictwa i rozwoju wsi Henryka Kowalczyka. 

Uwagi i wątpliwości co do procedury przyznawania tzw. pomocy suszowej za rok 2022 zgłaszali RPO obywatele. Donosiły też o tym także media.

Wyłania się z tego  obraz, według którego złożenie wniosku o pomoc jest utrudnione z uwagi na problemy techniczne, a jednocześnie zmieniają się poszczególne kryteria i terminy naboru. Może to budzić u obywateli poczucie zagubienia i naruszać ich bezpieczeństwo prawne, a tym samym naruszać wywodzoną z art. 2 Konstytucji RP zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. 

Rzecznik zdaje sobie sprawę, że jedną z przyczyn problemów była bardzo duża liczba składanych w tym roku wniosków o przyznanie pomocy suszowej. Szczególnie istotne powinno być więc wyciągnięcie wniosków i wypracowanie nowych rozwiązań dotyczących przyznawania pomocy w porozumieniu m. in. z samorządami rolniczymi.

Jednym z najistotniejszych zasygnalizowanych RPO problemów było nieobjęcie tą pomocą samotnych rolników. Resort rolnictwa stoi na stanowisku, że nie ma ona na celu wyrównania strat poniesionych przez producentów rolnych w związku z niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi. Jej celem jest umożliwienie rodzinom, którym w związku z tym zagraża utrata płynności finansowej, przezwyciężenia trudnej sytuacji materialnej oraz wsparcie w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb i umożliwienie życia w odpowiednich warunkach. 

A utrata płynności finansowej w równym, a często nawet w większym stopniu dotyczy rolników samotnych lub pozostających w związkach nieformalnych. Zasadne byłoby więc czytelne komunikowanie takim osobom z jakich alternatywnych form wsparcia mogą  skorzystać.

Kolejny problem dotyczący terminu składania wniosków o wsparcie przez rolników, którzy w 2021 r. ponieśli straty w uprawach. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 25 maja 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, nabór wniosków trwał od 16 czerwca do 30 czerwca 2022 r.

Rzecznik uważa, że 14-dniowy termin należy uznać za zbyt krótki. Nie stwarza bowiem realnych szans na zapoznanie się z informacją o naborze wniosków i złożenie dokumentów. W przyszłości należałoby unikać stosowania tak krótkich okresów naboru.

Ponadto RPO zwraca uwagę, że wciąż nie dostał odpowiedzi ministerstwa na swe poprzednie wystąpienie dotyczące funkcjonowania aplikacji suszowej z 8 listopada 2022 r. 

VII.7202.11.2022