Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Polska jest w czołówce państw, jeśli chodzi  o liczbę samobójstw wśród dzieci i młodzieży. Niepokoi też obniżanie się wieku autorów dokonanych prób samobójczych
• A numer 116 111 - telefon zaufania prowadzony od lat przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę - upowszechnił się w świadomości młodych ludzi
• Dlatego RPO jest zaskoczony decyzją Ministra Zdrowia o unieważnieniu konkursu na wybór realizatorów zadania "Centra Wsparcia dla dzieci i młodzieży oraz dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym" w 2021 r.​​​​​​

Decyzja budzi wątpliwości tym bardziej, że Komisja Konkursowa przyznała ofercie Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę prawie maksymalną liczbę punktów. 

Wielki niepokój Rzecznika Praw Obywatelskich budzi fakt, że opieka psychiatryczna dzieci i młodzieży w Polsce jest od lat niedoinwestowana i marginalizowana. Brak odpowiedniego wsparcia dla dzieci w kryzysie przyczynia się do tego, że znajdujemy się w niechlubnej czołówce państw jeśli chodzi o liczbę samobójstw wśród dzieci i młodzieży. Równie niepokojąca co wzrost samej liczby prób samobójczych jest tendencja obniżania się granicy wieku autorów dokonanych prób samobójczych. 

Bardzo trudną sytuację dodatkowo pogorszyła pandemia COVID-19 i związana z tym izolacja młodych ludzi, nauka zdalna, ograniczenie kontaktów  z rówieśnikami, a także obawy o zdrowie swoje i bliskich, czy też żałoba po ich stracie. 

Według Komendy Głównej Policji w 2020 r. zanotowano wzrost liczby prób samobójczych ze skutkiem śmiertelnym, podejmowanych przez osoby poniżej 18. roku życia. W 2020 r. życie odebrało sobie w Polsce aż 107 dzieci i nastolatków, rok wcześniej było to 98 przypadków.

Ze statystyk policyjnych wynika, że problem ten dotyczy przede wszystkim osób w grupie wiekowej 13-18 lat. Oprócz prób samobójczych odnotowano również wzrost liczby samookaleczeń, zaburzeń lękowych oraz depresji.

W tym trudnym okresie dużym wsparciem dla młodych ludzi jest telefon zaufania prowadzony od lat przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Przez te wszystkie lata numer telefonu 116 111 został rozpropagowany i upowszechnił się w świadomości młodych ludzi. Jest on rozpoznawalny i nawet osoba w stanie silnego stresu czy gwałtownego pogorszenia się stanu zdrowia psychicznego, wie gdzie może szukać pomocy.

A ta forma wsparcia jest łatwo dostępna dla osoby w kryzysie, gdyż nie wymaga wcześniejszego umówienia się, oczekiwania na wyznaczony termin. Zapewnia też anonimowość, co jest szczególnie istotne w mniejszych miejscowościach, gdzie wizyta w poradni nadal może prowadzić do stygmatyzacji. 

Telefon 116 111 gwarantuje też dyskrecję osobie dzwoniącej, bowiem połączenia z tym numerem nie są widoczne na rachunkach ani na billingach większości sieci telekomunikacyjnych. 

RPO jest zaskoczony decyzją Ministra Zdrowia o unieważnieniu konkurs na wybór realizatorów zadania pn. Centra Wsparcia dla dzieci i młodzieży oraz dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym w 2021 r., mimo iż Komisja Konkursowa przyznała ofercie Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę łącznie aż 22,5 punktów, czyli prawie maksymalną liczbę.

Rzecznik Marcin Wiącek prosi zatem o wyjaśnienie okoliczności, które doprowadziły do unieważnienia konkursu oraz o poinformowanie, jak resort zamierza wesprzeć osoby w kryzysie choroby psychicznej i depresji. Podejmowane przez młodych ludzi próby samobójcze, samookaleczenia, zaburzenia odżywiania czy nawet akty agresji są wołaniem o pomoc, które nie może zostać zignorowane.  

V.7016.81.2021