Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 25-28 października 2021 r. przedstawicielki Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadziły wizytację w Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich w Pszczynie - Łące. 

Celem wizytacji było sprawdzenie traktowania i warunków detencji osób nieletnich umieszczonych w placówkach oraz rekomendowanie rozwiązań, które wzmocnią ich ochronę przed ryzykiem tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz karania. Przedstawicielki KMPT przeprowadziły na osobności rozmowy z personelem oraz wychowankami, dokonały oglądu placówki oraz analizy wybranej dokumentacji.

Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Pszczynie - Łące jest placówką dla chłopców, w skład którego wchodzi zakład poprawczy typu półotwartego i schronisko dla nieletnich typu zwykłego. Zakład przeznaczony jest dla 55 wychowanków, natomiast schronisko – dla 33. W dniu wizytacji w placówce przebywało 19 chłopców (14 w zakładzie i 5 w schronisku).

Przedstawicielki Krajowego Mechanizmu dobrze oceniły warunki bytowe w placówce oraz opiekę medyczną, oferowaną wychowankom. Na uznanie zasługuje baza sportowa, składająca się z boiska do gry w piłkę nożną, w siatkówkę plażową, w koszykówkę oraz wewnętrznej siłowni. Bardzo dobrze została także oceniona oferta dydaktyczna placówki – Szkoła Podstawowa oraz Branżowa Szkoła I stopnia prowadzi przyuczenie do pracy w zawodzie ślusarza i stolarza. Ponadto warsztaty szkolne są integralną częścią szkół w zakresie organizowania i prowadzenia działalności szkoleniowej, dydaktycznej i wychowawczej i są organizowane na wzór przemysłowego zakładu pracy. Znajdują się w nich: hale obróbki ręcznej, hala obróbki mechanicznej, spawalnie, kuźnia, hala remontu i konserwacji maszyn, dział kontroli technicznej oraz pracownia technologiczna. Wychowankowie szkoły branżowej, uczący się w zawodzie ślusarza, korzystają także z możliwości składania egzaminów w Izbie rzemieślniczej w Katowicach, uzyskując dyplom czeladnika w danym zawodzie.

Zaniepokojenie wzbudził natomiast fakt przeprowadzania kontroli osobistych wychowanków w sposób jednoetapowy. KMPT stoi na stanowisku, iż taka kontrola powinna odbywać się w sposób jak najmniej zawstydzający oraz naruszający intymność młodego człowieka – osoba dokonująca kontroli najpierw powinna sprawdzić część odzieży kontrolowanego wychowanka, a przed sprawdzeniem kolejnej części umożliwić chłopcu włożenie odzieży już sprawdzonej. Ponadto taka kontrola powinna być przeprowadzana w pomieszczeniu niemonitorowanym – co w przypadku tej placówki jest realizowane.

Wątpliwości wzbudził również utworzony tzw. pokój wyciszeń, który służy rozładowaniu ewentualnych negatywnych emocji wychowanka i wyeliminowaniu tym samym jego postawy agresywnej. Pokój ten w zasadzie nie posiada żadnych procedur regulujących taki sposób wykorzystania pomieszczenia (dawniej była to izba przejściowa), który ze względu na rozmiary i skromne wyposażenie stanowić może dodatkową dolegliwość dla nieletnich. Ponadto w pokoju tym nie określono m.in. dokładnych przesłanek umieszczenia wychowanka, a także maksymalnego czasu pobytu w tym pokoju.

Szczegółowe informacje oraz rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur mające na celu poprawę traktowania wychowanków ZPiSdN, warunków ich pobytu i wzmocnienie ich ochrony przed torturami zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.