Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 13, 14, 18, 19 i 20 maja 2021 r. przedstawiciel Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT) przeprowadził rozmowy z mieszkańcami i pracownikami Domu Pomocy Społecznej w Sandomierzu, ul. Czyżewskiego 1, za pośrednictwem komunikatora Skype.
 
Dom Pomocy Społecznej w Sandomierzu jest placówką stałego pobytu zapewniającą całodobową opiekę. Dysponuje łącznie 100 miejscami, z czego 80 miejsc przeznaczonych jest dla osób w podeszłym wieku, 20 miejsc dla osób przewlekle somatycznie chorych. Placówka prowadzi również lokale aktywizujące przeznaczone dla 10 osób. W czasie rozmów w placówce przebywało 94 mieszkańców, w tym 3 osoby ubezwłasnowolnione i 4 skierowane do DPS na mocy postanowienia sądu.
 
Przedstawiciel KMPT przeprowadził łącznie 25 rozmów, w tym 19 rozmów z mieszkańcami placówki i 6 rozmów z członkami personelu. Rozmowy odbywały się w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu z dostępem do komputera i komunikatora Skype, w warunkach poufności, bez obecności osób trzecich. Rozmowy były dobrowolne i wszyscy uczestnicy wyrazili na nie zgodę.
 
Przedstawiciel KMPT nie otrzymał sygnałów świadczących o niewłaściwym i nieprofesjonalnym traktowaniu pensjonariuszy przez personel. Pracownicy DPS opisywani byli jako osoby empatyczne, cierpliwe i wykonujące swoje obowiązki z wielką troską i zaangażowaniem. Sami pracownicy wyrażali opinię, że czują się spełnieni w swojej pracy i czerpią z niej satysfakcję zawodową.
Z rozmów wynikało jednak, że dochodzi czasem do sytuacji trudnych, gdy mieszkańcy kierują swoją złość w kierunku pracowników i znieważają ich słownie. Konieczna jest wówczas rozmowa ukierunkowana na rozładowanie napięcia. Zjawisko nasilało się w początkowym okresie pandemii koronawirusa, gdy mieszkańcy nie mogli swobodnie poruszać się po terenie placówki. Z tego też względu zasadne jest zorganizowanie personelowi superwizji, która pozwoli na rozładowanie napięć powstałych wskutek wykonywanych obowiązków służbowych oraz omówienie sytuacji trudnych i metod zaradczych, co może również zapobiec wypaleniu zawodowemu.
 
W placówce od września 2020 r. nie było psychologa, co jest niepokojące w świetle powyższych sygnałów, ale też wypowiedzi mieszkańców, które wskazywały, że część z nich trudno radzi sobie ze swoją aktualną sytuacją życiową. Przedstawiciel KMPT uzyskał informację, że intensywnie trwały poszukiwania psychologa i jest już potencjalny kandydat na to stanowisko, który od czerwca 2021 r. ma rozpocząć pracę. 

W placówce nastąpił moment luzowania obostrzeń wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19. Większość mieszkańców jest już zaszczepiona przeciwko koronawirusowi, w związku z czym od 17 maja 2021 r. wznowiono odwiedziny mieszkańców. Odbywają się one w reżimie sanitarnym - rozmówcy muszą przebywać w maseczce, rozmowa zaś odbywa się przez pleksi. Od dnia 24 maja 2021 r. mieszkańcy będą mieli możliwość wyjścia na spacer poza teren DPS. Na chwilę obecną mają możliwość spacerowania po terenie zewnętrznym DPS, po tzw. patio.
 
KMPT widzi też potrzebę przeszkolenia pracowników DPS (w szczególności pielęgniarki i po zatrudnieniu – psychologa) z Protokołu stambulskiego, tj. oficjalnego podręcznika ONZ dotyczącego diagnozowania oraz dokumentowania przypadków tortur i innych form okrutnego traktowania. Dokument ten dostępny jest w polskiej wersji językowej i odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu i zwalczaniu tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania.
 
Szczegółowe uwagi i rekomendacje KMPT zostaną przedstawione w raporcie.