Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 13-15 czerwca 2022 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT) wizytowali Dom Pomocy Społecznej w Kaliszu.

Celem wizytacji było sprawdzenie traktowania oraz warunków pobytu mieszkańców i przedstawienie zaleceń, które wzmocnią ich ochronę przed ryzykiem tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz karania.

Wizytujący dokonali oglądu wybranych przez siebie pomieszczeń, zapoznali się z wybraną dokumentacją oraz przeprowadzili rozmowy z wybranymi pracownikami oraz mieszkańcami placówki.

Dom Pomocy Społecznej w Kaliszu przeznaczony jest dla 180 przewlekle somatycznie chorych mieszkańców. W dniu wizytacji w placówce przebywało 130 kobiet i 50 mężczyzn, w tym 5 osób ubezwłasnowolnionych całkowicie oraz 1 umieszczona na mocy postanowienia sądu. 

Mieszkańcy Domu są pod opieką lekarzy rodzinnych z pobliskiej przychodni zdrowia, którzy przeprowadzają wizyty w placówce raz w tygodniu lub częściej, w razie zaistnienia takiej potrzeby. Analiza przypadków mieszkańców przyjętych w 2022 r. wykazała, że pierwsze badanie lekarskie po przyjęciu do placówki odbywa się w ciągu kilku następnych dni (od 1-2 dnia po przyjęciu do 21 dnia).

W podobnym odstępie czasowym przeprowadzana jest pierwsza konsultacja psychologiczna (od kilku dni do kliku tygodni po przyjęciu). Delegacja KMPT zarekomendowała, aby pierwsze badanie lekarskie i konsultacja psychologiczna nowoprzyjętego mieszkańca odbywały się niezwłocznie po przyjęciu. Ważne jest w tym miejscu prawidłowe udokumentowanie wszystkich jego chorób, dolegliwości i obrażeń, a także ocena kondycji psychicznej.  

KMPT zachęca także, aby personel korzystał z tzw. map ciała. Dzięki temu w łatwy sposób można oznaczyć np. odleżyny, czy ślady mogące świadczyć o stosowaniu przemocy. To niezwykle ważne, szczególnie w przypadku pierwszego badania przy przyjęciu do placówki, a także przed jej opuszczeniem, lub po powrocie z dłuższej nieobecności np. z hospitalizacji.

Dyżury pielęgniarskie w wizytowanym Domu odbywają się codziennie w godzinach 7.00-19.00, a zatem w nocy mieszkańcy są pod nadzorem opiekunów.  Choć polskie przepisy nie nakładają obowiązku zatrudnienia w DPS pielęgniarki, to według standardów Europejskiego Komitetu ds. Zapobiegania Torturom (CPT) w domach pomocy społecznej powinna być przez całą dobę obecna przynajmniej jedna pielęgniarka. Jest to szczególnie ważne w przypadku placówek, w których większość mieszkańców to osoby leżące, schorowane, w zaawansowanym wieku, wymagającego stałej kontroli pielęgniarskiej.

Delegacja KMPT rekomendowała także wsparcie personelu w zakresie zaoferowania specjalistycznych szkoleń. Opiekunowie osób starszych powinni być odpowiednio przeszkoleni i otrzymywać wsparcie w celu zapewnienia adekwatnej jakości świadczonych usług. Z uwagi na trudny charakter pracy, personel w domu opieki powinien otrzymywać niezbędne wsparcie i doradztwo w celu uniknięcia wypalenia oraz zachowania wysokich standardów opieki.

W opinii KMPT warto także zaoferować pracownikom wsparcie o charakterze trwałym i systemowych, czyli np. w formie regularnych, zewnętrznych superwizji dla wszystkich chętnych pracowników. Celem superwizji jest rozładowanie napięć powstałych wskutek wykonywanych obowiązków służbowych oraz omówienie sytuacji trudnych i metod zaradczych, co może również zapobiec wypaleniu. zawodowemu.  

Szczegółowe wnioski i zalecenia przedstawione zostaną w raporcie powizytacyjnym.