Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W  dniach 13-15 września 2022 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację prewencyjną w Domu Pomocy Społecznej „Magnolia” w Głogowie.  

Celem wizytacji KMPT, zgodnie z art. 19 OPCAT, było sprawdzanie sposobu traktowania osób przebywających w placówce, w celu wzmocnienia, jeśli to niezbędne, ich ochrony przed torturami oraz innym okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem, a następnie przedstawianie rekomendacji właściwym władzom w celu poprawy traktowania oraz warunków osób osadzonych i zapobiegania torturom oraz innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, mając na uwadze odpowiednie standardy organizacji międzynarodowych. 

Wizytujący dokonali oglądu wybranych przez siebie pomieszczeń, przeprowadzili rozmowy z mieszkańcami i personelem DPS oraz zapoznali się z wybraną dokumentacją. Przedstawiciele KMPT nie napotkali trudności w realizacji zadań.

Placówka przeznaczona jest dla 120 osób przewlekle somatycznie chorych. W trakcie wizytacji przebywało w niej 90 mieszkańców. Postanowieniem sądu w placówce umieszczono 6 pensjonariuszy. W DPS przebywało 9 osób całkowicie ubezwłasnowolnionych.

Wizytujący nie otrzymali sygnałów świadczących o złym traktowaniu mieszkańców przez personel. Przeciwnie, opinie na temat pracowników były bardzo ciepłe i serdeczne. W czasie swojego pobytu przedstawiciele KMPT zwrócili uwagę na empatię, cierpliwość i profesjonalizm pracowników. Mieszkańcy byli też zadbani pod względem higienicznym.

Największą bolączką wizytowanej placówki jest niedostateczna ilość personelu  zajmującego się bezpośrednim wsparciem mieszkańców (opiekunki, pokojowe, pielęgniarki). Nadmierne obciążenie obowiązkami może nie tylko zaburzać realizację prawa mieszkańców do opieki adekwatnej do ich stanu zdrowia, lecz także powodować, że w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia mieszkańców nie zostanie podjęta odpowiednio szybka  reakcja. Generować ono może także wypalenie zawodowe. Placówka czyni starania w kierunku zwiększenia zatrudnienia, lecz są one nieskuteczne z przyczyn niezależnych od DPS (brak środków finansowych w budżecie placówki, znikome zainteresowanie zatrudnieniem w DPS).

Warunki bytowe w placówce wizytujący uznali ogólnie za zadowalające. Natychmiastowego remontu wymaga jednak 28 łazienek (tj. około 1/3 wszystkich), których wyposażenie nie jest dostosowane do potrzeb osób o obniżonej sprawności ruchowej, do których należą wszyscy mieszkańcy placówki (m.in. wysokie progi brodzików prysznicowych). Dyrekcja placówki wnioskowała do organu nadzorującego (Starostwa Powiatowego w Głogowie) o przyznanie środków finansowych na przeprowadzenie remontu, lecz ich nie otrzymała.   

Zaniepokojenie wizytujących wzbudziły ograniczenia dotyczące wyjść poza placówkę stosowane wobec niektórych mieszkańców. Przykładowo mieszkańcy zakwaterowani na oddziale osób o specjalnym nadzorze mogą opuszczać placówkę tylko w asyście opiekunki. Poza tym oddział pozostaje całodobowo zamknięty. Ograniczenie to nie jest w żaden sposób dokumentowane. Przedstawiciele KMPT przypomnieli, że w tym zakresie wprowadzone zostały odpowiednie rozwiązania prawne, zakładające że ograniczenia takie mogą być wydane przez dyrektora placówki jedynie na podstawie zaświadczenia lekarskiego. Podlegają one  kontroli sądowej. 

KMPT widzi także potrzebę przeszkolenia pracowników DPS z Protokołu stambulskiego, tj. oficjalnego podręcznika ONZ dotyczącego diagnozowania oraz dokumentowania przypadków tortur i innych form okrutnego traktowania. Dokument ten dostępny jest w polskiej wersji językowej i odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu i zwalczaniu tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania.

Powyższe wnioski mają charakter wstępny. Dalsze obserwacje i rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, przedstawione zostaną w końcowym raporcie.