Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości nie podlegają przedawnieniu.

CO TO ZNACZY?

Prawo karne co do zasady przewiduje instytucję przedawnienia. Jeśli ściganie sprawcy stało się możliwe dopiero po upływie znacznego czasu, odstępuje się od ścigania. Często bowiem czyn zatarł się już w pamięci, a sprawca jest innym człowiekiem.

Artykuł 43 wprowadza jednak dwa wyjątki od tej zasady: pierwszy dotyczy zbrodni wojennych a drugi – zbrodni przeciwko ludzkości.

Zbrodnie wojenne to najcięższe przestępstwa popełniane w trakcie wojny, niezależnie przeciwko komu zostały popełnione. O ile Polska nie zdecyduje się na ekstradycję lub przekazanie sprawy odpowiedniemu trybunałowi międzynarodowemu, jest zobowiązana do wszczęcia postępowania karnego. W przypadku zbrodni wojennej nie przyjmuje się jako okoliczności wyłączającej odpowiedzialność działania na rozkaz przełożonego.

Zbrodnie przeciwko ludzkości to masowe zamachy przeciwko całym grupom ludności w celu wykonania lub wsparcia polityki państwa lub organizacji. Szczególną formą zbrodni przeciwko ludzkości jest ludobójstwo, czyli czyny zmierzające do eksterminacji pewnych grup ludności jako grup o szczególnych cechach społecznych, narodowych, religijnych czy rasowych.

Winni takich zbrodni powinni zostać osądzeni przez władze polskie niezależnie od momentu popełnienia tego czynu.