Biuletyn Informacji Publicznej RPO
Gostynin. Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przymusowego przetrzymywania w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym na etapie postępowania następującego po kasatoryjnym orzeczeniu Sądu Najwyższego
Data:
W kolejnym wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił o doprecyzowanie stanowiska resortu w przedmiocie określonych regulacji ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, a ściślej – odesłania zawartego w art. 2 ust. 3 ustawy do odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W opinii Rzecznika w rozwiązaniu tym istnieje pewna luka, brak jest bowiem regulacji dotyczącej sytuacji prawnej osoby, wobec której zapadło prawomocne postanowienie o uznaniu jej za stwarzającą zagrożenie (życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób) i umieszczeniu jej w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym – następnie uchylone przez Sąd Najwyższy, który jednocześnie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na poprzednie wystąpienie Rzecznika przedstawiciel resortu sprawiedliwości wskazał, że po odbyciu przez osobę skazaną kary pozbawienia wolności, w postępowaniu przewidzianym następczo „jedyną możliwością jest stosowanie procedury cywilnej”. Także Trybunał Konstytucyjny w sprawie o sygn. K 6/14 orzekł, iż decyzja ustawodawcy o zastosowaniu procedury cywilnej do postępowania przewidzianego ustawą, które może prowadzić do zastosowania środków o charakterze prewencyjno-terapeutycznym, nie może być konfrontowana z konstytucyjnymi standardami procesu karnego. Umieszczenie w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym nie ma bowiem penalnego charakteru, a zatem wskazane wzorce konstytucyjne są nieadekwatne.
Niemniej jednak, zdaniem Rzecznika, umieszczenie w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym nie może być stosowane bez prawomocnego bądź przynajmniej wykonalnego rozstrzygnięcia sądowego.
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o wskazanie podstawy prawnej dla przebywania osoby w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym – w sytuacji, gdy ewentualne zabezpieczenie procesowe upadło w ciągu miesiąca od prawomocności orzeczenia (art. 757 kpc), a Sąd Najwyższy uchylił prawomocne postanowienie o umieszczeniu danej osoby w Krajowym Ośrodku. Jednocześnie Rzecznik poprosił o poinformowanie, czy zdaniem Ministra istnieje konieczność wprowadzenia zmian ustawowych w przedmiotowym zakresie.
IV.567.1.2016
