Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Informacja na temat wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie waloryzacji kwotowej świadczeń emerytalno-rentowych w 2012 roku, wyroku Trybunału dotyczącego dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka oraz o uchwale Sądu Najwyższego w odpowiedzi na pytanie prawne RPO.

I. Sprawa waloryzacji kwotowej świadczeń emerytalno – rentowych w 2012 roku
W dniu 19 grudnia 2012 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone wnioski Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i  Rzecznika  Praw Obywatelskich dotyczące waloryzacji kwotowej świadczeń emerytalno-rentowych w 2012 roku (sygn. K 9/12). Wniosek dotyczył przepisów ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 118), które w miejsce waloryzacji procentowej świadczeń emerytalno-rentowych wprowadziły w 2012 roku waloryzację kwotową. Rzecznik stał na stanowisku, że kwotowa metoda podwyższania nominalnej wartości świadczeń prowadzi do naruszenia istoty prawa do waloryzacji, ponieważ przyjęta formuła waloryzacji skutkuje obniżeniem realnej wartości świadczeń przewyższających kwotę ok. 1480 zł.
Trybunał Konstytucyjny nie podzielił zdania wnioskodawców  i orzekł, że zakwestionowane  przepisy ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. są  zgodne  z  przepisami  Konstytucji RP. Zdanie odrębne zgłosiło  5 sędziów. 

II. Sprawa dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka
20 grudnia 2012 r., Trybunał rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich  dotyczący dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka (sygn.: K 28/11). Zdaniem Rzecznika, przewidziane w zaskarżonych przepisach ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 992 ze zm.) ograniczenie wysokości dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka do kwoty 340 zł. na wszystkie dzieci  oraz ograniczenie wysokości zwiększenia dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka do kwoty 160 zł. na wszystkie dzieci niepełnosprawne jest niezgodne z art. 32 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 1 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 69 Konstytucji i art. 23 ust. 2 w związku z art. 3 Konwencji o Prawach Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zaskarżone przepisy są zgodne z Konstytucją i tym samym nie podzielił argumentów Rzecznika w tej sprawie. 1 sędzia zgłosił zdanie odrębne.
III. Pytanie prawne do Sądu Najwyższego
Na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich złożony do Sądu Najwyższego w dniu 24 października 2012 r., zawierający pytanie prawne: „Jaki skutek wywołuje nieprzekazanie przez organizację związkową w terminie określonym w art. 251 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) pracodawcy informacji o łącznej liczbie członków tej organizacji?”, Sąd Najwyższy, w dniu 20 grudnia 2012 r. podjął uchwałę (sygn.: III PZP 7/12) w składzie siedmiu sędziów następującej treści: „Nieprzedstawienie przez zakładową organizację związkową informacji, o której mowa w art. 251 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) powoduje, że nie są wadliwe czynności podjęte przez pracodawcę bez wymaganego współdziałania z tą organizacją, aż do dnia przedstawienia tej informacji.”