Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Ombudsmani państw Grupy Wyszehradzkiej uczestniczący w konferencji w Kromieryżu wydali wspólne oświadczenie, w którym podkreślili znaczenie współpracy i wzajemnego wsparcia instytucji Ombudsmanów państw V4, zwłaszcza w czasach globalnych wyzwań, takich jak trwający konflikt zbrojny w Ukrainie.

Rzecznicy Praw Obywatelskich z Czech, Polski, Słowacji i Węgier zaznaczyli, że instytucje Ombudsmanów zawsze odgrywały ważną rolę w zapewnianiu wzajemnej kontroli i równowagi w państwach opartych na rządach prawa i poszanowaniu praw człowieka. Budują one most między państwem a społeczeństwem, władzami publicznymi a jednostkami.

Zwracają uwagę, że od 24 lutego 2022 roku z Ukrainy do Europy uciekło prawie 7,7 mln osób. Wiele z nich znalazło schronienie w państwach V4. Ta bezprecedensowa sytuacja niesie ze sobą istotne wyzwania na poziomie krajowym.

Ombudsmani podkreślili znaczenie zasady "nie zostawiajcie nikogo w tyle", która powinna przyświecać władzom państwowym w dążeniu do łagodzenia skutków wojny. Zwrócili również uwagę na grupy wrażliwe, takie jak dzieci bez opieki, Romowie, samotne matki, osoby starsze lub z niepełnosprawnościami, które wymagają szczególnej uwagi i ochrony.

Ze względu na pogarszającą się sytuację ekonomiczną w krajach V4 i na świecie, wraz z innymi problemami społecznymi, konsekwencje wojny na Ukrainie negatywnie wpływają również na większość populacji. Dlatego Ombudsmani wezwali władze krajowe do zapewnienia, że potrzeby i obawy wszystkich grup ludzi zostaną wysłuchane i odpowiednio potraktowane, jednocześnie nie naruszając naszych wartości demokratycznych i poszanowania praw człowieka.

Wskazując na wyjątkową pozycję instytucji ombudsmańskich, zaapelowali do władz o budowanie pełnych szacunku relacji z instytucjami praw człowieka w oparciu o konstruktywny dialog oraz dzielenie się informacjami i doświadczeniami, które często mają kluczowe znaczenie dla skuteczności i słuszności podejmowanych decyzji.

We wspólnym stanowisku Ombudsmani wezwali też rządy i parlamenty krajowe, aby dopilnowały, by ochrona praw człowieka nie była w żaden sposób ograniczana lub zagrożona na poziomie krajowym. Dotyczy to między innymi zapewnienie ciągłości funkcjonowania urzędu Ombudsmana i skuteczności jego pracy poprzez zapewnienie instytucji odpowiedniego finansowania i personelu oraz zapewnienie odpowiednio szerokiego mandatu instytucjom pełniącym rolę Krajowej Instytucji Praw Człowieka.

Wspólne oświadczenie zostało poparte przez wszystkie uczestniczące w szczycie strony. Ombudsman Węgier zgadza się ze stanowiskiem, ale ze względu na to, że musiał wcześniej opuścić spotkanie złoży swój podpis w późniejszym terminie.