Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Z dniem 1 marca 2017 r. na mocy ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podniesiono jednorazowo wysokość najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renty rodzinnej z kwoty 882,56 zł do kwoty 1000 zł, renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy z kwoty 676,75 zł do kwoty 750 zł. Podwyższenie gwarantowanych kwot najniższych świadczeń emerytalno-rentowych zostało przeprowadzone niezależnie od waloryzacji, w ramach której wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe zostały podwyższone wskaźnikiem waloryzacji (100,44%), przy czym podwyżka nie mogła być niższa niż 10 zł w przypadku emerytur, rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz rent rodzinnych oraz 7,50 zł w przypadku rent tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Tymczasem z napływających do Rzecznika Praw Obywatelskich skarg wynika, że emerytury z urzędu omawianej grupy świadczeniobiorców, którzy nie legitymują się wymaganym stażem pozostały na poziomie zwaloryzowanych wskaźnikiem waloryzacji (100,44%) lub podwyższonych o 10 zł kwot przysługujących w dniu 28 lutego 2017 r.

Rzecznik stoi na stanowisku, że podwyżka najniższych świadczeń emerytalno-rentowych powinna być przeprowadzona w ramach systemowych rozwiązań prawnych, poprzez odrębne od waloryzacji podwyższenie ich wysokości oraz przy zachowaniu waloryzacji procentowej, gwarantującej wszystkim świadczeniom utrzymanie co najmniej ich realnej wartości. Podwyższenie kwot najniższych emerytur od 1 marca 2017 r. wypełnia tę koncepcję, przy czym w ocenie Rzecznika, wymaga objęcia tym rozwiązaniem również emerytury z urzędu.

Zdaniem Rzecznika proponowana nowelizacja polegająca na nadaniu nowego brzmienia art. 85 ust. 2 ustawy emerytalnej, wobec stosowania wymogu posiadania stażu ubezpieczeniowego określonego w art. 87 ustawy emerytalnej (gwarantującego podwyższenie kwoty emerytury do kwoty najniższej emerytury), może nie odnieść wskazanego w uzasadnieniu do projektu skutku. Ponadto, podwyższenie emerytury z urzędu do kwoty najniższej emerytury winno następować z mocy ustawy z wyrównaniem od dnia 1 marca 2017 r.

Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie.