Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Kapitanowie żeglugi krajowej skarżą się na niekorzystne zmiany rozporządzenia w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich
• Zmieniono nim m.in. definicję żeglugi krajowej oraz ograniczono uprawnienia w żegludze krajowej przez co ograniczono możliwości wykonywania pracy kapitanów
• Postulują oni również dopisanie promów pasażersko-samochodowych do definicji morskiego statku handlowego – praktyka na takich jednostkach jest wymagana do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi przybrzeżnej
• Zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk pisze w tej sprawie do wiceministra infrastruktury Marka Gróbarczyka
• AKTUALIZACJA: Nowe brzmienie przepisów we wskazanym akcie prawnym wynika z konieczności ich dostosowania do przepisów unijnych. Zmiany zostały wprowadzone w związku z zarzutem formalnym Komisji Europejskiej w zakresie nieprawidłowego wdrożenia przepisów dyrektywy 2008/106/WE w sprawie minimalnego poziomu wyszkolenia marynarzy - wyjaśnia resort infrastruktury
• W Ministerstwie Infrastruktury analizowane są aktualnie warianty zmian systemowych w zakresie uzyskiwanych kwalifikacji morskich do prowadzenia żeglugi przybrzeżnej i przejścia z żeglugi krajowej do żeglugi przybrzeżnej

Środowisko kapitanów z uprawnieniami szypra I klasy żeglugi krajowej zgłasza wątpliwości do nowelizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 23 kwietnia 2018 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich.

Jeden z kapitanów wskazuje, że rozporządzenie zmienia definicję żeglugi krajowej jako podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym RP. W poprzednim stanie prawnym żegluga ta była definiowana jako podróże po obszarach morskich RP.

Wnioskodawca podaje, że konsekwencją zmiany jest ograniczenie możliwości wykonywania pracy przez kapitanów z uprawnieniami szypra I klasy, żeglugi krajowej powyżej 12 mil morskich. Zwraca też uwagę, że w związku z planowanym otwarciem tunelu w Świnoujściu wiele osób zaczęło szukać pracy w sektorze offshore, a niektórzy już od paru lat pracują dorywczo przy pomiarach morskich, jak i na jednostkach CTV. W jego ocenie obecna definicja żeglugi krajowej jest niekorzystna dla kapitanów Żeglugi Świnoujskiej z uprawnieniami szypra I klasy.

Rozporządzenie zmienia też przepisy określające uprawnienia posiadacza dyplomu szypra I klasy żeglugi krajowej. W wyniku nowelizacji taki dyplom uprawniać będzie do zajmowania stanowiska kapitana na statku o pojemności brutto poniżej 2000 w żegludze krajowej. Przed nowelizacją nie było ograniczeń zajmowania stanowiska kapitana na statkach innych niż pasażerskie w żegludze krajowej. Wnioskodawca uznaje to za istotne ograniczenie uprawnień. Zwraca uwagę, że dyplomy szypra I klasy żeglugi krajowej wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowają ważność tylko przez 5 lat od wejścia w życie rozporządzenia.

Wnioskodawca postuluje również dopisanie promów pasażersko-samochodowych do definicji morskiego statku handlowego w rozporządzeniu - tak żeby nie było żadnych wątpliwości przy uznawaniu praktyki pływania. Wskazuje, że promy pasażersko-samochodowe, na których pracują kapitanowie z uprawnieniami szypra I klasy, żeglugi krajowej, nie spełniają wymogu pracy na statkach handlowych lub szkolnych. A m.in. 12-miesięczna praktyka na takich statkach na stanowisku kapitana jest wymagana do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi przybrzeżnej.

ZRPO zwrócił się o stanowisko w tej sprawie do wiceministra infrastruktury Marka Gróbarczyka, pełnomocnika rządu ds. gospodarki wodą oraz inwestycji w gospodarce morskiej i wodnej.

W związku z brakiem odpowiedzi kolejne pismo zostało skierowane do Ministerstwa Infrastruktury w lutym 2024 r.

VII.7032.4.2023