Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Wobec wzrostu cen żywności oraz inflacji RPO widzi potrzebę zwiększenia stawek dziennych kosztów posiłków dla norm wyżywienia i diet osób przebywających w zakładach karnych i aresztach śledczych
• RPO dowiedział się już o podwyższeniu przez jednostki penitencjarne średnich dziennych kosztów wyżywienia w normie podstawowej
• Zastępczyni rzecznika praw obywatelskich Hanna Machińska zwraca się w tej sprawie do Służby Więziennej
• AKTUALIZACJA: W budżecie na wyżywienie osadzonych na 2022 r. zastosowano stawkę na posiłki podstawowe wyższą o 20% od stawki określonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości ws. wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych - odpowiada SW
• Obowiązujące zapisy wskazujące wartości minimalne kosztu posiłku zezwalają bowiem na ponoszenie wyższych kosztów posiłków - co SW stosuje na bieżąco 

Obserwujemy postępujący spadek siły nabywczej środków przeznaczanych na zakup artykułów na potrzeby wyżywienia osób przebywających w zakładach karnych i aresztach śledczych, co jest konsekwencją znacznego wzrostu cen żywności. 

W tej sytuacji - w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich - istnieje potrzeba zwiększenia stawek dziennych kosztów posiłków dla poszczególnych rodzajów norm wyżywienia oraz diet. Rozwiązania legislacyjne pozwalają na taki zabieg.  Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 19 lutego 2016 r. w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych wskazuje bowiem jedynie minimalne stawki dziennych kosztów posiłków i napojów. 

Przy obowiązującym brzmieniu przepisu nie ma więc przeszkód, aby w sytuacji wzrostu cen żywności zwiększyć stawkę dziennych kosztów posiłków i dostosować do sytuacji panującej na rynku.

Takie stanowisko zajął Minister Sprawiedliwości. Zapewnił, że służby żywnościowe przy sporządzania całodziennego jadłospisu biorą pod uwagę wykorzystanie minimalnej stawki wyżywienia, ale pod warunkiem niepogorszenia jakości wyżywienia osadzonych, tj. ewentualnego zmniejszenia objętości dań, zapewnienia wymaganej wartości kalorycznej posiłków, procentowej zawartości składników odżywczych oraz liczby warzyw lub owoców w ciągu dnia.

Informacja o podwyższeniu przez jednostki penitencjarne średnich dziennych kosztów wyżywienia w normie podstawowej  znalazła potwierdzenie w toku rozpoznawania w Biurze RPO wniosków osób pozbawionych wolności.

W związku tym Hanna Machińska prosi zastępcę Dyrektora Generalnego SW ppłk. Piotra Sękowskiego o stanowisko, w tym o poinformowanie:

• o ile zwiększono w roku bieżącym budżet przeznaczony na wydatki na żywienie osadzonych w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego;
• czy w ramach planowania budżetowego na rok 2023 przewidziano dodatkowe środki na wyżywienie skazanych - z uwzględnieniem wskaźników inflacji.

Odpowiedź zastępcy dyrektora Służby Więziennej ppłk. Piotra Sękowskiego 

Odnosząc się do wskazanej potrzeby zwiększenia stawek dziennych kosztów posiłków dla poszczególnych rodzajów norm wyżywienia oraz diet poprzez wprowadzenie odpowiednich rozwiązań legislacyjnych, uprzejmie informuję, że obowiązujące zapisy wskazujące wartości minimalne kosztu posiłku zezwalają na ponoszenie wyższych kosztów posiłków, co stosuje się na bieżąco w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej.

Kierując się powyższą zasadą, przy określaniu budżetu na wyżywienie osadzonych na 2022 r. zastosowano stawkę na posiłki podstawowe wyższą o 20% od stawki określonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 lutego 2016 roku w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Należy dodać, że obowiązujące regulacje pozwalają również na dostosowywanie kosztów żywienia do warunków, które dyktuje rynek artykułów spożywczych.

W odpowiedzi na zapytania zawarte w korespondencji informuję, iż budżet na wydatki na wyżywienie osadzonych na 2022 rok zaplanowano w kwocie 133.711.628 zł, natomiast budżet na 2021 rok stanowił kwotę - 127.558.931 zł. Mając na uwadze powyższe, środki na wydatki na żywienie osadzonych w 2022 roku w stosunku do ubiegłego roku zwiększono o 6.152.687 zł.

W uzupełnieniu, w tabeli zawarto dane w zakresie wykonania wydatków na wyżywienie osadzonych w analogicznych okresach 2021 i 2022 roku.

Dodatkowo, uprzejmie informuję, iż w materiałach do projektu planu finansowego na 2023 rok w zakresie wydatków na żywienie osadzonych wskazano potrzebę określenia limitu wydatków w kwocie 187.501.000 zł.

Do wyszacowania powyższego limitu między innymi korzystano z makroekonomicznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług w zakresie .żywności j napojów bezalkoholowych publikowanego przez GUS za maj 2022 r.    

IX.517.2016.2021