Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W związku z likwidacją punktu recepcyjnego dla uchodźców wojennych z Ukrainy na dworcu kolejowym Warszawa-Wschodnia Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do Wojewody Mazowieckiego
• Pyta m.in., czy powstanie tam nowy punkt recepcyjny, czy też wyznaczono na to inne miejsce
• AKTUALIZACJA 15.03.2024: Wojewoda podjął decyzję o utworzeniu przy Dworcu Wschodnim punktu informacyjnego dla uchodźców z Ukrainy. Obecnie nie funkcjonuje tam punkt medyczny; służby wojewody będą reagować na bieżąco zgodnie z potrzebami. 

Do Rzecznika dotarła niepokojąca informacja o likwidacji punktu recepcyjnego dla uchodźców wojennych z Ukrainy na dworcu kolejowym Warszawa-Wschodnia, prowadzonego dotychczas przez Norwegian Refugee Council. Jak podają media, w ostatnim czasie do punktu trafiały osoby należące do grup szczególnie wrażliwych, w tym często wymagające pilnej opieki medycznej: osoby chore i ranne, osoby z niepełnosprawnościami, osoby w podeszłym wieku oraz kobiety z małoletnimi dziećmi.

W związku z tym zastępca RPO Valeri Vachev prosi wojewodę Mariusza Frankowskiego o odpowiedź na następujące pytania:

• Jakie działania podjęto w związku z zamknięciem punktu recepcyjnego prowadzonego przez Norwegian Refugee Council? W szczególności proszę o wskazanie, czy na terenie dworca kolejowego Warszawa Wschodnia powstanie nowy punkt recepcyjny dla uchodźców z Ukrainy, ewentualnie, czy wyznaczono inne miejsce mające zastąpić dotychczasowy punkt recepcyjny, do którego kierowane będą autobusy ewakuacyjne z Ukrainy.
• W przypadku, gdy planowana jest dalsza działalność punktu recepcyjnego (w obecnej lokalizacji lub też w innym miejscu) będę wdzięczny za wskazanie, czy w punkcie nadal funkcjonować będzie stanowisko przeznaczone do udzielania pomocy medycznej.
• Ilu uchodźców przebywających w punkcie recepcyjnym bezpośrednio przed zakończeniem jego działalności w dotychczasowej formie oraz ile osób zostało relokowanych w związku z jego likwidacją. Prośba o wskazanie miejsc, do których przeniesiono uchodźców w związku z likwidacją punktu recepcyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem osób z niepełnosprawnościami oraz rannych i chorych wymagających opieki medycznej.
• Ile obecnie jest w Warszawie i w województwie punktów recepcyjnych (w szczególności działających całodobowo przez 7 dni w tygodniu) oraz ośrodków tymczasowego zakwaterowania. Prośba o wskazanie adresów punktów i ośrodków oraz liczby przebywających tam osób i dostępnych miejsc.

Odpowiedź wojewody Mariusza Frankowskiego

Odpowiadając na Pana pytania, na samym wstępie chciałbym uprzejmie poinformować, że Wojewoda Mazowiecki nie był zaangażowany w utworzenie i funkcjonowanie punktu tranzytowego prowadzonego przez Norwegian Refugee Council Poland.

Odpowiadając kolejno na Pana pytania informuję, że:

Ad.1. 25 stycznia 2024 r. Norwegian Refugee Council Poland poinformowało Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie o planowanym zamknięciu punktu 31 maja 2024 r. Następnie, 8 lutego 2024 r., NRC Poland poinformowało, że punkt zostanie zamknięty wcześniej, pod koniec lutego 2024 r.

Na początku lutego 2024 r. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie przekazał NRC Poland ulotki informacyjne w języku polskim oraz ukraińskim z niezbędnymi informacjami (o infolinii 987, infolinii ogólnopolskiej oraz legalizacji pobytu).

W związku z otrzymaną informacją o zaprzestaniu prowadzenia przez Norwegian Refugee Council punktu tranzytowego i po przeanalizowaniu sytuacji, 21 lutego br. podjąłem decyzję o utworzeniu przy Dworcu Wschodnim w Warszawie punktu informacyjnego dla uchodźców z Ukrainy. Przyjeżdżające na Dworzec Wschodni autokary z uchodźcami będą kierowane na Dworzec Zachodni do punktu informacyjnego Wojewody Mazowieckiego dla obywateli Ukrainy, który prowadzi Kamiliańska Misja Pomocy Społecznej (ten punkt pełni również funkcję punktu recepcyjnego i działa całodobowo, 7 dni w tygodniu) lub bezpośrednio do miejsc tymczasowego zakwaterowania.

Ponadto z mojej inicjatywy 27 i 28 lutego br. odbyły się spotkania z przedstawicielami Urzędu m.st. Warszawy, Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie i organizacjami pozarządowymi zaangażowanymi w działania pomocowe w tym zakresie w celu omówienia aktualnej sytuacji i skali napływu uchodźców docierających na warszawskie dworce kolejowe w poszukiwaniu schronienia przed wojną w Ukrainie. Podczas spotkań służby Wojewody zwróciły się do organizacji pozarządowych, by z wyprzedzeniem informowały o planowanych przewozach uchodźców z uwzględnieniem stanu ich zdrowia.

Ad. 2. W utworzonym punkcie informacyjnym dla uchodźców z Ukrainy przy Dworcu Wschodnim w Warszawie w chwili obecnej nie funkcjonuje punkt medyczny. Służby Wojewody analizują tę sytuację i będą reagować na bieżąco zgodnie z potrzebami.

Ad. 3. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie z racji, że nie był zaangażowany w prowadzenie ww. punktu tranzytowego nie posiada danych dotyczących liczby uchodźców przebywających w punkcie bezpośrednio przed zakończeniem jego działalności. Również nie posiadamy oficjalnej informacji dotyczącej relokacji osób przebywających w ostatnich dniach w punkcie tranzytowym. Z wiedzy przekazanej przez organizacje pozarządowe współpracujące z NRC wynika, że wszystkie osoby przebywające w punkcie trafiły do miejsc pomocy prowadzonych przez organizacje pozarządowe.

Z danych statystycznych przekazanych do Wojewody Mazowieckiego przez NRC Poland za miesiąc styczeń 2024 roku wynika, że w punkcie recepcyjnym na dworcu Warszawa Wschodnia łączna liczba obywateli Ukrainy obsłużonych w miesiącu wyniosła: 1 281 (w tym 472 nowych osób, 128 osób nocowało w punkcie).

Dla porównania, w kwietniu 2022 r., na samym początku konfliktu zbrojnego na Ukrainie, w punktach informacyjnych Wojewody Mazowieckiego na dworcu Warszawa Zachodnia oraz Warszawa Centralna przyjmowano łącznie dziennie średnio w okolicy 800 obywateli Ukrainy, a w szczytowych dniach nawet w granicach 1 300 -1 400 obywateli Ukrainy dziennie.

Ad. 4. Obecnie Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie ma podpisane umowy z 4 obiektami zakwaterowania wraz z wyżywieniem dla obywateli Ukrainy - dwa w Warszawie, jeden w Urlach oraz jeden w Milanówku. Obecnie przygotowanych jest tam łącznie 224 miejsca, a przebywa 205 obywateli z Ukrainy (stan na 26 lutego 2024 r.).

Na Mazowszu jednostki samorządu terytorialnego w województwie mazowieckim prowadzą obecnie 92 obiekty zakwaterowania tymczasowego dla uchodźców z Ukrainy, w których jest zapewnionych łącznie 5 235 miejsc, zajętych miejsc - 3 752, wolnych miejsc 1 483 (stan na 28 lutego 2024 r).

Ponadto, tak jak wcześniej wspomniałem, na Dworcu Zachodnim działa punkt informacyjny dla uchodźców, który pełni również funkcję punktu recepcyjnego i działa całodobowo, 7 dni w tygodniu. Uchodźcy z Ukrainy mogą tam uzyskać informacje o aktualnych formach wsparcia udzielanych przez instytucje państwowe, jak również organizacje pozarządowe.

Łącznie przez Wojewodę Mazowieckiego oraz jednostki samorządu terytorialnego od 24 lutego 2022 r. do chwili obecnej uruchomionych zostało 616 obiektów zakwaterowania dla obywateli Ukrainy na terenie województwa mazowieckiego.

Informuję również, że od rozpoczęcia konfliktu Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie podejmował wiele działań mających na celu poprawę sytuacji obywateli Ukrainy. Współpracował również z organizacjami międzynarodowymi i fundacjami w zakresie pomocy obywatelom Ukrainy, m.in. akcja pomocy rzeczowej dla obiektów zakwaterowania tymczasowego dla obywateli Ukrainy na przełomie 2022/23 roku, zorganizowana i przeprowadzona wspólnie z UNHCR. Pomocy udzielano również w specjalnie przygotowanych punktach pomocowych zorganizowanych przez Wojewodę Mazowieckiego m. in. w hali Ptak Warsaw Expo w Nadarzynie, hali COS Torwar w Warszawie oraz punkcie informacyjno-doradczym przy ul. Nowy Świat 15/17 i Dworcu Centralnym w Warszawie.

Pragnę podkreślić, że służby Wojewody i pracownicy Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie na bieżąco koordynują wyżej wymienione działania dostosowując je do aktualnych potrzeb i sytuacji. 

XI.543.235.2023