Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do Rzecznika Praw Obywatelskich docierają niepokojące sygnały o niezapewnianiu pacjentom sztućców w niektórych szpitalach
• Biuro RPO występuje w tej sprawie do Departamentu Lecznictwa Ministerstwa Zdrowia
• AKTUALIZACJA 24.09.2025: Po odpowiedzi resortu Biuro RPO zwraca się w tej sprawie do Narodowego Funduszu Zdrowia

Wydaje się, że kwestia jest niejednolita w poszczególnych podmiotach leczniczych. Niektóre szpitale wskazują na konieczność zabrania sztućców na hospitalizację; według innych nie jest to niezbędne.

Zgodnie z art. 5 pkt 38 ustawy  o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych adekwatne do stanu zdrowia wyżywienie w szpitalu lub w  innym podmiocie wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej jest świadczeniem towarzyszącym. 

O skuteczności leczenia pacjentów w szpitalach decyduje nie tylko właściwie prowadzony proces leczniczy, ale także prawidłowe żywienie. Dlatego niezbędne jest, aby szpital - podmiot leczniczy wykonujący działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne - każdorazowo zapewniał pacjentom odpowiednie warunki pobytu, w tym możliwość spożywania posiłków z poszanowaniem godności pacjenta.

Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO Piotr Mierzejewski prosi o stanowisko dyrektora Departamentu Lecznictwa w MZ Macieja Karaszewskiego. 

Pismo do NFZ

W piśmie przypomniano, że RPO wystąpił do Departamentu Lecznictwa Ministerstwa Zdrowia w sprawie niezapewnienia sztućców w części szpitali.

W odpowiedzi wskazano, że świadczeniodawca udzielający świadczeń w trybie stacjonarnym - zwłaszcza wobec nagłych hospitalizacji - odpowiada za zapewnienie pacjentom/pacjentkom także niezbędnych środków, jakimi są sztućce. Szpital obowiązany jest zapewnić je w niezbędnym zakresie i w przeciętnym standardzie ogólnie wymaganym. Jeśli pacjent nie zaopatrzył się w nie sam, szpital jest zobowiązany mu je zapewnić.

Natomiast pozostałe środki, które nie są niezbędne do wykonania świadczenia, w ramach swoich możliwości powinien zapewnić sobie sam pacjent. W związku z tym, że do obowiązków szpitala należy udzielenie świadczenia, obowiązany jest on również do zapewnienia niezbędnych środków do nich potrzebnych.

Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO Piotr Mierzejewski zwraca się o informację w tej sprawie do dyrektor Gabinetu Prezesa NFZ Magdaleny Wojdowskiej. Chodzi zwłaszcza o to, czy NFZ prowadził kontrole w ramach wykorzystanych przez podmioty lecznicze środków, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia sztućców pacjentom.

V.7010.50.2025