Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Sejmowa Komisja Komisji ds. Petycji rozpatruje petycję  w sprawie zmiany przepisów dotyczących zasad organizacji nauki języka mniejszości w szkołach
• Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił przewodniczącemu Komisji Rafałowi Bochenkowi  uwagi dotyczące przepisów dotyczących szkolnictwa mniejszości

Problem przepisów regulujących szkolnictwo mniejszości ujawnił się w postępowaniu wyjaśniającym z  wniosku zainicjowanej wnioskiem do RPO. Dotyczyło ono praktycznych konsekwencji rozbieżnych interpretacji przepisów ustawy o systemie oświaty oraz ustawy – Prawo oświatowe w zakresie organizacji nauczania języka mniejszości w publicznych szkołach, w których wszyscy uczniowie i uczennice objęci są obowiązkiem nauki tego języka. 

Analiza przepisów dotyczących doprowadziła RPO do wniosku, że dla zapewnienia stabilności funkcjonowania szkół dla mniejszości konieczna jest nowelizacja ustawy – Prawo oświatowe oraz ustawy o systemie oświaty. Podstawą tego wniosku jest fakt, że przepisy przewidujące możliwość organizacji nauki języka mniejszości oraz języka regionalnego w odrębnych szkołach, a także możliwość rezygnacji z nauki języka mniejszości, nie precyzują skutków złożenia oświadczenia o rezygnacji w przypadku uczęszczania do szkoły, w której – zgodnie ze statutem – wszyscy uczniowie i uczennice objęci są obowiązkową nauką tego języka. 

Dodatkowo w ustawie – Prawo oświatowe szkoły dla mniejszości narodowych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym zostały wymienione jako jeden z rodzajów szkół podstawowych, dla których nie ustala się obwodu. Nie zostały one jednak ujęte jako odrębny typ szkoły w art. 2 pkt 2 tej ustawy.

Opisane niespójności od kilku lat prowadzą do narastającej niepewności co do statusu szkół, w których wszyscy uczniowie objęci są obowiązkową nauką języka mniejszości. Problem dotyczy nie tylko szkół, w których nauka języka mniejszości prowadzona jest w formie dodatkowej, ale również szkół, gdzie zajęcia odbywają się w języku mniejszości lub w dwóch językach – polskim i mniejszości.

Dlatego RPO skierował wystąpienie do Ministra Edukacji z prośbą o rozważenie podjęcia prac legislacyjnych w tym zakresie. Przekazał Komisji kopię tego pisma i przygotowaną na zlecenie RPO ekspertyzę prawną, które mogą być pomocne w pracach Komisji.

XI.7037.1.2025