Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Regulamin studiów Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu przewiduje obowiązkowe skreślenie z listy studentów tych z nich, którzy nie zaliczą zajęć na pierwszym roku studiów magisterskich lub I stopnia
• RPO zwraca uwagę, że taki przepis jest niezgodny z ustawą, która za niewystarczające postępy w nauce dopuszcza skreślenie z listy studentów, lecz nie czyni go koniecznym
• Natomiast uczelnie nie mogą samodzielnie rozszerzać ustawowego katalogu warunków obligatoryjnego wykreślania studentów z listy
• Zastępca RPO Stanisław Trociuk pisze w tej sprawie do rektora uczelni Andrzeja Tykarskiego
• AKTUALIZACJA: Celem usunięcia podniesionych i podzielanych wątpliwości, przy najbliższych pracach nad zmianą Regulaminu studiów, kwestia ta zostanie także uregulowana, a do tej pory, wzorem praktyki dotychczasowej, przepis § 34 ust. 1 nie będzie stosowany – odpowiedział Rektor

RPO otrzymał skargi sugerujące, że regulamin studiów Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu jest zbyt surowy dla studentów pierwszego roku, którzy nie radzą sobie z niektórymi zaliczeniami. Jakiekolwiek niezaliczenie oznacza dla nich koniec studiów na tej uczelni. 

Stanisław Trociuk w piśmie do rektora wskazuje, że warunki wykreślania studentów z uczelni określa ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym, która dzieli je na dwa katalogi: obowiązkowe i fakultatywne. Przesłanki związane z niewystarczającymi postępami w nauce i niezaliczaniem etapów studiów w terminie mieszczą się w grupie przesłanek fakultatywnych.

Oznacza to, że decyzja w tym zakresie została pozostawiona w gestii uczelni, która powinna samodzielnie rozpatrywać indywidualne przypadki studentów. Organ uczelni orzekając w konkretnej sprawie może, a nie musi skreślić studenta z listy studentów. Decyzja zakresie nie może być jednak dowolna – musi wynikać z dogłębnego rozpoznania okoliczności danej sprawy. 

W szczególności jednak orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje, że przepisy regulaminowe nie mogą odbierać organom uczelni możliwości rozpatrywania takich spraw, przesądzając ex lege o skreśleniu studenta z listy. 

– Przyjęte rozwiązanie w zasadzie wyklucza możliwość badania innych okoliczności niż sam fakt nieuzyskania zaliczenia, w szczególności zaś uwzględnienia nadzwyczajnych okoliczności uniemożliwiających studentowi wywiązania się z jego podstawowych obowiązków z przyczyn od niego niezależnych – wskazał w piśmie Stanisław Trociuk.

Odpowiedź Rektora Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Podzielam stanowisko Pana Rzecznika, że wprowadzenie na poziomie Regulaminu studiów obowiązku skreślenia z listy studentów, którzy nie uzyskali zaliczenia zajęć, która to przesłanka, w świetle postanowień art. 108 ust. 2 p.s.w.n., jest jedynie fakultatywną przesłanką skreślenia z listy, może budzić wątpliwości – informuje Rektor UM w Poznaniu prof. Andrzej Tykarski.

Regulamin studiów naszej Uczelni, obecny i wcześniejsze, zawsze zawierał szczególny przepis dotyczący skreślenia z listy studentów (aktualnie jest to § 56), który pozostaje w pełni w zgodzie z postanowieniami art. 108 p.s.w.n. W praktyce orzeczniczej również nigdy nie wskazywaliśmy jako podstawy prawnej, kwestionowanego § 34 ust. 1 Regulaminu studiów i nie stosowaliśmy zawartego tam zapisu jako zwalniającego z konieczność zbadania wszystkich okoliczności danego przypadku. W ocenie władz Uczelni na przestrzeni lat, był to przepis w istocie martwy. Jestem przekonany, że studenci też mieli tego świadomość i może dlatego przepis ten nigdy nie był kwestionowany.

Mając na uwadze wniesione zastrzeżenia, celem usunięcia podniesionych i podzielanych wątpliwości, przy najbliższych pracach nad zmianą Regulaminu studiów, kwestia ta zostanie także uregulowana, a do tej pory, wzorem praktyki dotychczasowej, przepis § 34 ust.l nie będzie stosowany.

VII.7033.20.2023