Biuletyn Informacji Publicznej RPO

8 kwietnia 2025 r. główny koordynator do spraw ochrony zdrowia psychicznego Błażej Kmieciak wraz z pełnomocniczką RPO ds. praw osób z niepełnosprawnościami Moniką Wiszyńską-Rakowską spotkali się z przedstawicielami inicjatywy „Nasz Rzecznik”. W spotkaniu uczestniczył również główny koordynator do spraw współpracy z partnerami społecznymi Bartosz Cyran.

Podczas spotkania przedstawicielom inicjatywy „Nasz Rzecznik” zaprezentowana została sylwetka Błażeja Kmieciaka, który pełni funkcję głównego koordynatora do spraw ochrony zdrowia psychicznego od początku 2025 r. Przedstawił on uczestnikom swoje kompetencje w Biurze RPO, do których należy m.in. monitorowanie, analizowanie i ocena realizacji praw osób z doświadczeniem kryzysu zdrowia psychicznego oraz osób z niepełnosprawnością intelektualną, a także rekomendowanie działań RPO w tym zakresie.

Błażej Kmieciak podkreślił również, że zagadnienie ochrony zdrowia psychicznego stanowi nieprzerwanie jeden z najważniejszych wątków, które w ramach regularnych działań podejmuje Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Biuro.

Podczas spotkania mówiono o aktualnych wyzwaniach związanych z funkcjonowaniem Centrów Zdrowia Psychicznego oraz koniecznością wprowadzenia ustawowych regulacji ich funkcjonowania. Przedstawiono konkretne przykłady pozytywnych skutków działania systemu wsparcia osób w kryzysie psychicznym w ramach placówek i instytucji znajdujących się blisko ich miejsca zamieszkania.

Poruszono również temat dylematów, wyzwań, a także naruszeń dostrzeganych w związku ze stosowaniem przymusu bezpośredniego wobec pacjentów oddziałów psychiatrycznych. Podkreślono również potrzebę zapewnienia wsparcia psychologicznego w całym procesie zdrowienia. W trakcie dyskusji odniesiono się do konieczności zapewnienia wsparcia psychiatrycznego po opuszczeniu szpitala, tak aby osoba mogła pozostać jak najdłużej w środowisku lokalnym. Przekazano przedstawicielom inicjatywy „Nasz Rzecznik” informacje o tym, jakie działania zostały przez Rzecznika podjęte w tym obszarze.

Przedstawiciele RPO zaznaczyli, że konieczne jest doprowadzenie do systemowych zmian w zakresie m. in. specjalizacyjnego szkolenia kadr medycznych w zakresie stosowania przymusu, w szczególności w formie unieruchomienia pacjenta.

Strona społeczna przedstawiła główne idee „Manifestu Zdrowia Psychicznego”, jaki opracowany został w ramach inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Zatrzymano się również na kilku przykładach opisujących doświadczenia członków rodzin dorastających osób, u których zdiagnozowano m. in. niepełnosprawność intelektualną. Wsparcie powinno być kierowane do osób z niepełnosprawnością, jak również do osób je wspierających. Planowane jest dalsze współdziałanie na rzecz wypracowania koniecznych systemowych zmian w obszarze wsparcia zarówno osób korzystających z systemu ochrony zdrowia psychicznego, jak i ich bliskich.