Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatele wskazują na trudności w uzyskaniu opieki wytchnieniowej realizowanej m.in. w ramach rocznych programów finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Adam Krzywoń wystąpił w tej sprawie do pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych Łukasza Krasonia 

ZRPO zwraca uwagę Ministra na kwestię opieki wytchnieniowej dla osób wspierających i opiekunów osób z niepełnosprawnościami.

W związku z obchodzonym 12 lutego Ogólnopolskim Dniem Opiekuna, ZRO Adam Krzywoń spotkał się z Zespołem Praw Opiekunek/ów Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Tematem były m.in. trudności w uzyskaniu wsparcia w formie opieki wytchnieniowej realizowanej m.in. w ramach rocznych programów finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego.

Strona społeczna zwróciła uwagę m.in. na dowolność w zakresie kształtowania zasad kwalifikowania osób z niepełnosprawnościami do programów czy niezabezpieczenie w ramach programów wsparcia w sytuacjach kryzysowych, związanych np. z koniecznością nagłej hospitalizacji jedynego opiekuna osoby z niepełnosprawnością. 

Tego rodzaju trudności sygnalizowane są Rzecznikowi także we wnioskach indywidualnych. Wnioskodawcy podkreślają zwłaszcza wyzwania związane z brakiem obowiązku przystępowania do rządowych programów opieki wytchnieniowej przez samorządy, niezadowalający poziom i zakres wsparcia świadczony w ramach tych programów, czy brak standardów sprawowania opieki wytchnieniowej rodzący po stronie opiekunów obawy co do jakości opieki i dobrostanu bliskich im osób z niepełnosprawnościami.

Zastrzeżenia strony społecznej potwierdzają również wnioski z raportu Najwyższej Izby Kontroli pn. „Zapewnienie opiekunom osób niesamodzielnych wsparcia wytchnieniowego”. Oprócz braku ciągłości wsparcia, wskazano w nim m.in. na nieprecyzyjne zasady naboru uczestników do programów. Mogło to powodować nieprzyznanie wsparcia tym osobom, które powinny być nim objęte w pierwszej kolejności.

ZRPO Adam Krzywoń prosi zwłaszcza o informację, czy do Pełnomocnika wpływały skargi, petycje lub wnioski dotyczące programów opieki wytchnieniowej, a jeśli tak – ile ich było, jakich kwestii dotyczyły i jak je załatwiono. 

Pyta też, czy planowane lub realizowane są działania dla opracowania standardów świadczenia opieki wytchnieniowej oraz uwzględnienia w ramach programów takich form wsparcia jak turnusy wytchnieniowe (wspólne wyjazdy dla osoby z niepełnosprawnością i rodzica/osoby bezpośrednio wspierającej), wsparcie interwencyjne (wdrażane, gdy członek rodziny w sposób nieprzewidziany i na stosunkowo krótki czas traci możliwość wspierania osoby z niepełnosprawnością), czy grupy samopomocowe dla opiekunów lub osób wspierających osoby z niepełnosprawnością.

XI.816.1.2023