Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Ustawa o ratownictwie medycznym, która w pełni weszła w życie 22 czerwca 2023 r., nie pozwala podjąć pracy w zawodzie absolwentom, którzy ukończyli studia po tej dacie
• Resort zdrowia zapewnia, że tacy absolwenci mogą wykonywać zawód. Jak informuje środowisko ratowników, większość potencjalnych pracodawców stoi na odmiennym stanowisku co ma powodować, że podmioty lecznicze nie zatrudniają tej grupy ratowników
• RPO Marcin Wiącek prosi minister zdrowia Izabelę Leszczynę o rozważenie pilnej nowelizacji ustawy, która umożliwiłaby wykonywanie zawodu wszystkim ratownikom

Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych napisało do Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie wykonywania tego zawodu. Wskazano, że wraz z wejściem w życie ustawy z 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych zostały określone zasady i warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego, zasady i organizacja ich kształcenia podyplomowego i doskonalenia zawodowego oraz organizacja i zakres działania samorządu.

Zgodnie z art. 218 ust. 1 ustawy, osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy spełniają łącznie warunki określone w art. 2 pkt 1-4, stają się ratownikami medycznymi i przysługuje im prawo wykonywania zawodu. Odnosząc się jednak do art. 2 pkt 1-4 ustawy o zawodzie ratownika medycznego ustawodawca wskazał, że wykonywać ten zawód może osoba, która:

1)    posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2)    posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu ratownika medycznego;
3)    posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu ratownika medycznego;
4)    spełnia następujące wymagania:
a)    rozpoczęła przed dniem 1 października 2019 r. studia na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub medycyna ratunkowa i uzyskała tytuł zawodowy licencjata lub magistra na tym kierunku (tej specjalności) lub
b)    rozpoczęła po roku akademickim 2018/2019 studia przygotowujące do wykonywania zawodu ratownika medycznego, prowadzone zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 68 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2022 r. poz. 574, z późn. zm.), i uzyskała tytuł zawodowy licencjata lub magistra, lub
c)    rozpoczęła przed dniem 1 marca 2013 r. naukę w publicznej szkole policealnej lub niepublicznej szkole policealnej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu zawodowego ratownika medycznego albo dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie ratownik medyczny, lub
d)    posiada dyplom wydany w państwie innym niż państwo członkowskie, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce za równoważny z dyplomem i tytułem zawodowym, o którym mowa w lit. a lub b, i uzyskała prawo pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354, z późn. zm.) albo ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2021 r. poz. 1697), lub
e)    posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego uznane w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646 oraz z 2022 r. poz. 1616), lub
f)    posiada kwalifikacje uzyskane przed dniem 1 stycznia 2021 r. w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej uznane w RP na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej przez Krajową Radę Ratowników Medycznych zwaną dalej „Krajową Radą".

Ustawa weszła w pełni w życie 22 czerwca 2023 r. Stan prawny nie pozwala zatem podjąć pracy w zawodzie ratownika medycznego absolwentom tego kierunku, którzy ukończyli studia po dacie wejścia w życie ustawy.

W komunikacie MZ z 4 lipca 2023 r. zapewniono, że absolwenci, którzy ukończyli studia po dniu wejścia w życie ustawy, mogą wykonywać swój zawód. Jak jednak wynika z informacji przekazanych RPO przez PTRM, większość potencjalnych pracodawców stoi na odmiennym stanowisku, co ma powodować, że podmioty lecznicze nie zatrudniają tej grupy.

RPO dowiedział się, że resort zdrowia planuje nowelizację przepisu w ramach prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego oraz niektórych innych ustaw (UD23). Niemniej wydaje się, że prace nad tym projektem mogą trwać długo, problem zaś jest realny i utrudniający podejmowanie pracy przez młodych adeptów zawodu.

A dopiero trwają prace Komitetu Organizacyjnego Samorządu Zawodowego Ratowników Medycznych nad utworzeniem Izby Ratowników Medycznych. Jest to proces złożony i trudno wskazać termin, w którym realnie samorząd zawodowy ratowników medycznych mógłby rozpocząć funkcjonowanie. A jest to warunek konieczny dla umożliwienia wskazanej grupie uzyskania uprawnień do podjęcia zatrudnienia.

Rzecznik prosi Panią Minister o rozważenie pilnej nowelizacji ustawy, która umożliwiłaby wykonywanie zawodu wszystkim ratownikom medycznym, do czasu realnej możliwości wydawania prawa wykonywania zawodu przez samorząd ratowników medycznych, który obecnie jest dopiero w fazie organizacji.

V.7011.18.2024