Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Poczta Polska odmawia wydawania przesyłek osobom objętym kwarantanną
• Tymczasem otrzymanie przez nich przesyłek np. z produktami medycznymi może być bardzo  istotne
• Minister Zdrowia wskazuje, że operator nie ma prawa odmówić przekazania przesyłki osobie w kwarantannie 
• RPO ma także wątpliwości co do przekazywania Poczcie Polskiej danych osobowych w tej sprawie

Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił prezesa Poczty Polskiej o wyjaśnienia co do możliwości minimalizacji ograniczenia usług wobec osób objętych kwarantanną.       

RPO ma świadomość, że pandemia jest wyzwaniem dla wielu podmiotów świadczących usługi publiczne. Niestety nierzadko dochodzi do ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności obywateli.

Zgodnie ze skargami do RPO Poczta Polska odmawia wydawania przesyłek, wykorzystując informacje o adresach osób objętych kwarantanną, udostępniane przez odpowiednie organy na podstawie rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku ze stanem epidemii.

Z informacji ze strony internetowej Poczty Polskiej wynika, że przesyłki dla osób objętych kwarantanną przechowywane są w placówkach pocztowych do czasu zakończenia przymusowej izolacji ich adresatów. Wyjątkiem są przekazy pieniężne, które są dostarczane w szczególnej procedurze.

W kwietniu 2020 r. RPO zwrócił się do Prezesa Poczty Polskiej o wyjaśnienia o do możliwości rozszerzenia bezpiecznego sposobu dostarczania na innego rodzaju przesyłki. Istotne dla obywateli w kwarantannie może być otrzymanie przesyłek z towarami niezbędnymi do życia (np. produkty medyczne), zamówionymi jeszcze przed objęciem ich kwarantanną. A  korzystanie z danych osobowych udostępnionych przez odpowiednie organy nie powinno prowadzić do nieuzasadnionej dyskryminacji osób w kwarantannie.

Rzecznik ma  wątpliwości co do prawidłowości umocowania organów władzy publicznej do przekazywania danych o osobach w kwarantannie w trybie określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r. Zgodnie bowiem z art. 51 ust. 5 Konstytucji dane osobowe gromadzone przez władze publiczne mogą być udostępniane jedynie na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Rozporządzenie nie może zaś być tego podstawą. Pominięcie aspektu ochrony danych osobowych w delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia z art. 46a ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie pozwala na rozszerzającą interpretację kompetencji Rady Ministrów w tym zakresie.

Dlatego należy zachować daleko posuniętą ostrożność w przetwarzaniu tych danych z uwagi na możliwość poważnego naruszenia praw obywateli, o którym mowa w art. 51 Konstytucji.

Swe wątpliwości Rzecznik przedstawił również Ministrowi Zdrowia w wystąpieniu z 29 kwietnia 2020 r. Wskazał na problem niedostarczania przesyłek pocztowych osobom przebywającym w kwarantannie. Zakwestionował legalność przekazywania Poczcie Polskiej informacji o osobach odbywających obowiązkową kwarantannę określoną w rozporządzeniu Rady Ministrów z 19 kwietnia 2020 r.

W odpowiedzi Minister Zdrowia poinformował, że kolejne rozporządzenia w tej sprawie  „zostały wprowadzone w związku z planowanym wprowadzeniem możliwości głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich i możliwości doręczenia wyborcom tzw. pakietów wyborczych przez pracowników operatora pocztowego”.  Odnosząc się do sprawy niedostarczenia przesyłek osobom przebywającym z kwarantanny, wskazywano, że „żaden operator pocztowy nie ma prawa odmówić przekazania przesyłki osobie przebywającej na kwarantannie”.

Ponadto Minister Zdrowia podkreślił, że „informacja o przebywaniu danej osoby na kwarantannie przekazywana operatorowi wyznaczonemu nie miała i nie ma na celu wprowadzenia szczególnych sposobów zabezpieczenia osoby doręczającej przesyłkę danemu odbiorcy. Każdy operator pocztowy, podobnie jak inny pracodawca, ma obowiązek wprowadzenia odpowiednich procedur i higieny pracy w zależności od oceny ryzyk zawodowych”.

Mając na uwadze to stanowisko, RPO poprosił prezesa Poczty Polskiej Tomasza Zdzikota o wyjaśnienia co do możliwości minimalizacji ograniczenia usług świadczonych przez Pocztę Polską osobom objętym kwarantanną.  

VII.501.106.2020