Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Roczne opłaty w strefie płatnego parkowania dla mieszkańców Mińska Mazowieckiego - nawet jeśli mieszkają poza nią, są kilkakroć niższe niż dla osób spoza miasta, w tym przedsiębiorców prowadzących w nim działalność gospodarczą
• Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO Piotr Mierzejewski prosi sekretarza miasta Kingę Rosłaniec o wyjaśnienie zróżnicowania sytuacji prawnej podmiotów podobnych

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga przedsiębiorcy, prowadzącego działalność gospodarczą w obszarze strefy płatnego parkowania w Mińsku Mazowieckim, na zróżnicowane uprawnienia co do preferencyjnych opłat za postój w strefie w zależności od miejsca zamieszkania.

Autor pisma (który nie jest mieszkańcem miasta) wskazuje, że wysokość rocznej opłaty zryczałtowanej, ustalonej dla osób spoza miasta, jest pięciokrotnie wyższa od stawki opłaty abonamentowej dla mieszkańców - lecz mieszkających poza strefą.

Uchwałą Rady Miasta z 30 października 2017 r. wprowadzono roczną opłatę abonamentową za postój w strefie płatnego parkowania dla mieszkańców miasta za jeden pojazd w wysokości 220 zł. Ustalono też opłatę zryczałtowaną za postój w podstrefie w wysokości 1200 zł. Ponadto mieszkaniec, który uiścił opłatę abonamentową, ma prawo do parkowania w całej strefie, natomiast osobie, która wniosła opłatę zryczałtowaną, takie uprawnienie przysługuje wyłącznie w jednej z kilku podstref.

RPO zwraca uwagę, że centrum życiowe osób mieszkających w Mińsku Mazowieckim poza strefą płatnego parkowania, jak i przedsiębiorców mających miejsce zamieszkania poza miastem, którzy prowadzą działalność gospodarczą w tym mieście, nie koncentruje się na obszarze strefy. Ich sytuacja faktyczna z punktu widzenia kryterium miejsca zamieszkania jest zatem tożsama. Obie grupy kierowców korzystają często z dróg w strefie, przy czym mieszkańcy czynią to zazwyczaj w celu dojazdu do obiektów użyteczności publicznej, natomiast przedsiębiorcy - z zamiarem dotarcia do miejsca, w którym prowadzą swą działalność. 

Zarówno „pozastrefowi” mieszkańcy, jak i przedsiębiorcy spoza miasta mają uzasadnioną potrzebę korzystania z dróg w strefie. Pierwsza grupa jest jednak traktowana w sposób uprzywilejowany. Doszło zatem do zróżnicowania sytuacji prawnej podmiotów podobnych.

RPO ma świadomość, że konstytucyjna zasada równości nie wyklucza możliwości uznania za zgodne z Konstytucją odmiennego traktowania podmiotów podobnych. Odstępstwo od tego nakazu jest zatem dopuszczalne, musi jednak być racjonalnie uzasadnione, mieć charakter proporcjonalny oraz pozostawać w związku z innymi wartościami lub zasadami konstytucyjnymi. Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wynika ponadto, że ciężar dowodu, iż zróżnicowanie spełnia wymienione wymogi, spoczywa na organie państwowym, który ustanowił zakwestionowany akt prawotwórczy.

Dyr. Piotr Mierzejewski pyta o powody zróżnicowania stawek. Prosi też o przedstawienie argumentów, że ma to oparcie w słusznych i logicznych podstawach, spełnia wymóg proporcjonalności, a także jest uzasadnione z uwagi na określone wartości, zasady, czy normy konstytucyjne.

V.565.54.2025