Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich pozytywnie ocenia projekt Ministerstwa Finansów ustawy o działalności lombardowej - zgłasza jednak wątpliwości co do niektórych rozwiązań
• Chodzi przede wszystkim o przewidziane w projekcie długie okresy przejściowe, za sprawą których konsumenci w wielu przypadkach jeszcze długo nie będą mogli cieszyć się silniejszą ochroną swych praw
• RPO zwraca również uwagę na np. potrzebę doprecyzowania niektórych obowiązków przedsiębiorców i zasad opłat za wpis do rejestru prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego

RPO aprobuje wszelkie działania zmierzające do zachowania wysokich standardów ochrony praw konsumentów na rynku usług finansowych. O tym, jak ważny jest to segment usług, który - co Marcin Wiącek przyznaje ze smutkiem, wciąż nie spełnia oczekiwań należytej ochrony praw konsumentów przez państwo - świadczą liczne skargi obywateli do RPO.

W piśmie do sekretarza stanu w MF Piotra Patkowskiego Rzecznik wskazuje, że pożądane byłoby jak najwcześniejsze wejście przepisów ustawy w życie oraz skrócenie okresu, w jakim lombardy będą mogły prowadzić działalność na dotychczasowych zasadach.

W myśl projektu działalność lombardową niespełniającą nowych standardów będzie można bowiem prowadzić jeszcze nawet przez ponad dwa lata. Ustawa ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, a przepisy określające zasady i warunki prowadzenia działalności lombardowej oraz funkcjonowanie rejestru przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową - po 12 miesiącach. Przedsiębiorcy będą mieli czas na prowadzenie działalności lombardowej bez wpisu do rejestru jeszcze przez kolejne 12 miesięcy.

Projekt jest procedowany od długiego czasu oraz wszechstronnie konsultowany. Trudno zatem uznać, że przedsiębiorcy zostaną zaskoczeni nowymi zasadami i będą potrzebować długiego okresu dostosowawczego. Za skróceniem okresu przejściowego przemawia również fakt, że wiele rozwiązań przewidzianych w ustawie nie jest nowych - są wzorowane na regulacjach dotyczących kredytów konsumenckich.  

Skoro celem prac legislacyjnych jest zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony praw konsumentów, przepisy powinny wejść w życie jak najszybciej - podkreśla Rzecznik.

Jak zaznacza, w obecnej sytuacji gospodarczej coraz większa grupa konsumentów nie ma wystarczającej zdolności kredytowej do uzyskania finansowania bankowego. Wzmocnienie ich ochrony w przypadku korzystania z usług lombardów nabiera zatem istotnego znaczenia. Natomiast propozycja zezwalająca na prowadzenie działalności lombardowej bez spełnienia wymagań ustawowych, de facto spowoduje, że ochrona praw konsumentów będzie iluzoryczna przez długi okres.

Rzecznik dzieli się również zastrzeżeniami dotyczącymi braku uregulowania w ustawie zasad dostarczenia przedmiotu zabezpieczenia lombardowego w przypadku zawarcia umowy na odległość oraz braku jednoznacznego wskazania, że koszty zwrotu przedmiotu zabezpieczenia powinien ponosić przedsiębiorca.

Konieczne jest ponadto doprecyzowanie zasad wnoszenia opłaty za zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową. Rzecznik rekomenduje również opracowanie powszechnie obowiązującego formularza wniosku o wpis lub zmianę w rejestrze. Ułatwiłoby to przedsiębiorcom dokonywanie tej czynności oraz usprawniło postępowanie przed Komisją Nadzoru Finansowego.

V.7108.120.2022